Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T2.pdf/210

 Siła przed prawem — stało się hasłem polityki pruskiej wobec Polaków i w imię tej zasady wydzierano im w brutalny sposób wszystko, co im traktaty międzynarodowe i uroczyste przyrzeczenia królów pruskich przyznały, odmawiano im nawet praw przyrodzonych, których dopominali się na legalnej drodze, ażeby zachować odrębność swą narodową.
 Wynikiem wojny francuskiej było utworzenie Rzeszy niemieckiej, a z parlamentu Związku północno-niemieckiego powstał parlament Rzeszy niemieckiej, do którego odbyły się wybory 3 marca 1871 r.
 W W. Księstwie Poznańskiem kierował wyborami ze strony Polaków komitet wyborczy, który składali: Leon Smitkowski jako prezes, Władysław Wierzbiński jako sekretarz, A. Radoński, T. Chłapowski i Leon hr. Skórzewski.
 Już przedtem uchwalił sejm pruski, dnia 19 stycznia dziękczynny adres do cesarza Wilhelma I z powodu zjednoczenia Niemiec, „aby uczuciu radości jeszcze przed zwołaniem parlamentu dać odpowiedni wyraz.”
 Koło polskie uchwaliło głosować przeciwko adresowi, ponieważ zawierał ustęp o „odzyskaniu napowrót utraconych w czasie niezgody i słabości ościennych prowincyi,” a prezes Koła, dr. Henryk Szuman, uzasadnił głosowanie Polaków w ten sposób:
 „Gdyby projekt adresu był li tylko wyrazem waszej radości, bylibyśmy poprostu wstrzymali się od głosowania; ale projekt adresu, który mamy przed sobą, sprzeciwia się prawu autonomii ludów, kiedy już z góry daje wyraz myślom aneksyjnym, które naszemu sumieniu, naszemu przekonaniu sprzeciwiają się, i z tego to powodu przeciwko waszemu projektowi adresowemu głosować będziemy musieli.”
 W pierwszym zaś parlamencie Rzeszy, do którego weszli dr. Władysław Niegolewski, dr. Alfred Żółtowski, Henryk Krzyżanowski, Mańkowski, Konstanty Dziembowski, książę Roman Czartoryski, Władysław Taczanowski, Rybiński, hr. Szembek i Hipolit Turno — wstrzymało się Koło polskie dnia 1 kwietnia 1871 r. od głosowania nad adresem i zarazem postawiło wniosek z poprawką do arty-