Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T2.pdf/269

Ta strona została przepisana.

mogły być całkowicie pokryte. Wogóle straty wynosiły 15 milionów marek.
Ignacy hr. Bniński z magnata w całem znaczeniu słowa stał się właścicielem ziemskim, obarczonym długami, które powoli spłacał, i dopiero po czterdziestu kilku latach pracy i oszczędności, majątek jego znów stanął na pewnych nogach. Zachwiały się też stosunki majątkowe Tadeusza Chłapowskiego, Ignacy Moszczyński z Wiatrowa musiał sprzedać część swych posiadłości ziemskich, Stanisław hr. Plater skazany 1876 r. na 2 lata więzienia i 3000 marek lub rok więzienia, za jednorazowe sprzeniewierzenie 35,700 talarów dyrektora Ziemstwa Józefa Morawskiego, oraz za jednorazowe karygodne zdradzenie zaufania w sprawie Tekli hr. Kwileckiej, żony hr. Leonarda, lecz przez sąd apelacyjny w Frankfurcie nad Odrą uznany 1877 r. niewinnym czynionych mu zarzutów,[1] wyniósł się do kupionego poprzednio Chruszniowa w gubernii kieleckiej; majątek jego Wroniawy pod Wolsztynem przeszedł w obce ręce.
Kryzys finansowa w owym czasie spowodowała także upadek drugiego banku polskiego pod firmą: Małecki, Potworowski i Plewkiewicz, skutkiem czego jeden z firmowych, sędzia Franciszek Małecki, człowiek powszechnie poważany, w przystępie rozpaczy odebrał sobie życie 26 lipca 1873 wystrzałem z pistoletu na stokach fortecznych ku Swarzędzowi. Zachwiało się też Towarzystwo pożyczkowe dla przemysłowców miasta Poznania, które straciło 81,608 m. Na pokrycie tej straty nie wystarczyły fundusze rezerwowe, skutkiem czego musiano od udziałów członków odpisać 30 procent.

Z powodu nieszczęsnej gospodarki Zarządu Tellusa dużo ucierpiały Spółki polskie. Zaufanie do banków polskich na długie lata podkopane zostało.[2]

  1. W procesie Stanisława hr. Platera zeznawała hr. Leonardowa Kwilecka, tak samo jak Bentkowski i Billich po polsku, natomiast Juljan Zabłocki z Obory mówił łamaną niemczyzną, choć przewodniczący wzywał go, aby złożył świadectwo po polsku. Jak Zabłocki, tak i Witold hr. Łubieński z Wyciążkowa bez potrzeby silił się na niemczyznę.
  2. Tomaszewski Wł. Pół wieku polskich Spółek Zarobkowych i gospodarczych. T. I. 40.