W Rzymie dnia 2 czerwca mieli pątnicy polscy uroczyste posłuchanie u kardynała Ledóchowskiego, a 6 czerwca udzielił im posłuchania Pius IX.
Wtedy to Ojciec ś. wypowiedział te pamiętne słowa:
„W każdem prześladowaniu trzech przedewszystkiem cnót potrzeba, a wam daleko więcej niż komukolwiek cierpliwości, stałości i odwagi. Cierpliwości, do cierpienia bowiem, dziatki moje, zostaliśmy stworzeni; stałości, by się oprzeć prześladowaniu i całej mocy jego; odwagi, aby się nie trwożyć wobec gróźb i zamachów, czynionych przez waszych prześladowców, i nie uledz nasuwanym przez nich pokusom, ale stać murem niezachwianie. A więc raz jeszcze powtarzam: cierpliwości, stałości i odwagi i proszę Boga, aby wam, drodzy synowie moi, tych trzech cnót tak potrzebnych, a w waszem położeniu tak koniecznych, udzielić raczył. Są tacy, którzy utrzymują, że do trzech cnót dodać jeszcze należy siłę, siłę przeciwko sile, siłę odparcia ucisku, przygniatającego nieszczęśliwą Polskę. Nie, synowie moi! Ja wam przypomnę przykład Chrystusowego namiestnika Piotra, który, chcąc bronić Pana swego, usłyszał od niego, słowa: Włóż miecz swój do pochwy! Nie siłą, dzieci moje, odpierać wam dzisiejsze prześladowanie — zostawcie Bogu, niech On prowadzi sprawę waszą — nie zapominając atoli robić tego wszystkiego, co nakazuje roztropność, a przeciwko sile użyjcie przedewszystkiem broni: modlitwy. Bądźcie pewni, modlitwa prześladowanych i uciśnionych, spadnie jak węgle rozpalone na głowy prześladowców, którzy wcześniej czy później poczują ciążącą na sobie rękę sprawiedliwości. Ja o owe cnoty dla was prosić będę Boga i błogosławić całemu Królestwu Polskiemu, waszym przyjaciołom i waszym rodzinom. Tak — tutaj podniósł się Ojciec ś. z tronu, mówił z niezwykłą siłą, z ócz jego bił blask nadzwyczajny, głos drżał mu od wzruszenia — błogosławię to biedne Królestwo Polskie.”
„Chwila to była uroczysta — pisze ks. Kantecki[1] — i nie przestanie ona świecić w długie wieki. Po tylu klę-
- ↑ Ks. dr. A. Kantecki. Polska pielgrzymka do Rzymu. Poznań 1877.
