Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/119

znanie wiary, które miało na celu pozyskanie monofizytów. Feliks III przeklął Akacjusza jako odstępcę od wiary i z tego powstała pierwsza schizma wschodnia, trwająca do r. 519.
 Feliks IV, papież od r. 526 do 530, osadzony na tronie przez Teodoryka Wielkiego, zapytany przez św. Cezarego z Arles w kwestji semi-pelagjanizmu, odpowiedział listem pouczającym, który został ogłoszony na synodzie w Orange (529) jako obowiązujące prawo Kościoła.
 Książę Amadeusz Sabaudzki, wybrany w r. 1439 przez sobór bazylejski antypapieżem, przyjął imię Feliksa V. Zrezygnował w r. 1449 na rzecz prawowitego papieża Mikołaja V.

 Fenicja, w starożytności kraj nadbrzeżny w obecnej Syrji, obejmujący miasta Tyr, Sydon, Berut, Gebul (Byblos) i Arvad (Aradus), z których każde stanowiło odrębne państwo, oraz wyspy położone wzdłuż wybrzeża. Fenicjanie byli w świecie starożytnym największą potęgą morską i handlową i weszli już z początkiem epoki historycznej w zetknięcie z Grekami i innemi narodami ościennemi. Religja ich, nosząca wyraźne ślady wpływów greckich, egipskich, syryjskich, filistyńskich i asyryjsko babilońskich, polegała na kulcie natury, której siły, dobroczynne i szkodliwe, były uosobione przez dwa bóstwa, męskie i żeńskie: Baal (= pan, władca), albo Melek (= król) i Baalat (= władczyni), albo Milkat (= królowa). Nie są to imiona własne tych bóstw, lecz ogólne oznaczenie najwyższego bóstwa, z którem w każdej miejscowości w Fenicji łączono inne wyobrażenie bóstwa, np. byka lub lwa, i do którego stosowano swoiste formy kultu. Tak np. w Tyrze Baal nazywał się Milkart (= król miasta) i był bogiem wiatru wiosennego, a Baalat nazywała się Astartą i była boginią miłości zmysłowej i płodności. W Gebal (Byblos) czczono Adonisa, kochanka Astarty, na wyspach fenickich zaś ośmiu Kabirów, których uważano za opiekunów żeglugi morskiej. Prócz tego czczono w Fenicji wiele innych bóstw lokalnych, a także słońce, księżyc, rzeki, źródła, ogień i inne siły natury.

 Feniks, grecka nazwa mitycznego ptaka Egipcjan, który, wedle legendy, czując się starym, palił się wraz ze swem gniazdem, a z popiołów powstawał nowy feniks. Na pomnikach starochrześcijańskich spotyka się wyobrażenie feniksa, jako symbolu nieśmiertelności duszy na nagrobkach, na wizerunkach św. Pawła i przy wyobrażeniu chrztu, jako symbol odrodzenia.

 Feretron (greck. = nosze, nosidło, mary), sprzęt kościelny, obraz dwustronny lub posąg z podstawą, urządzoną do noszenia przez cztery osoby na drążkach poziomych, wpuszczanych w podstawę. Feretrony nosi się w czasie procesyj kościelnych.

 Ferje kościelne, ob. Święta.

 Ferrier św. Wincenty, dominikanin hiszpański, jeden z największych kaznodziejów średniowiecznych (1350 — 1419). Przedsiębrał pielgrzymki kaznodziejskie po Hiszpanji, Francji i Włoszech. Miał siłą swojej wymowy nawrócić przeszło sto tysięcy kacerzy, żydów i saracenów. Kanonizowany w r. 1453.

 Fesch Józef, arcybiskup Lyonu i kardynał, przyrodni brat Letycji Bonaparte, matki Napoleona. Ur. w r. 1763 w Ajaccio, wstąpił do seminarjum w Aix i został archidiakonem kapituły katedralnej w Ajaccio. Po zniesieniu jej przez konwent rewolucji francuskiej porzucił stan duchowny i został komisarzem wojennym w armji Napoleona. Po zawarciu przez Napoleona w r. 1801 konkordatu ze Stolicą Apostolską powrócił do stanu duchownego i został w r. 1802 arcybiskupem w Lyon, w r. 1803 kardynałem i posłem francuskim w Rzymie. Nakłonił papieża Piusa VII do podróży do Paryża i koronacji Napoleona. Gdy jako kardynał uważał za swój obowiązek bronić sprawy Kościoła katolickiego przeciwko gwałtownym uroszczeniom Napoleona, został w r. 1806 odwołany z Rzymu. Odrzuciwszy ofiarowane mu przez Napoleona stanowisko koadjutora kanclerza niemieckiego, elektora Rzeszy Dalberga, udał się na swe kościelne stanowisko arcybiskupa Lyonu i nie chciał go zamienić na ofiarowane mu arcybiskupstwo w Paryżu. Gdy w r. 1811 jako przewodniczący soboru narodowego w Paryżu stanął w zupełności