Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/167

wiązującego w południowych Niemczech prawa (Schwabenspiegel) spaliła na stosie.

 Hieronim św., uczony i asceta, doktor Kościoła, ur. ok. r. 340 w Strydonie w Dalmacji, kształcił się w Rzymie, gdzie został ochrzczony przez papieża Liberjusza, następnie w Trewirze i w Akwilei. Był także uczniem św. Grzegorza Nazjanzeńskiego w Konstantynopolu. Około r. 373 udał się z towarzyszami na Wschód i spędził pięć lat na pustyni w Chalkidzie, poddając się najsurowszym umartwieniom. W r. 382 przybył do Rzymu i został sekretarzem papieża Damazego, który go używał do prac polemicznych w stosunkach ze Wschodem i polecił mu rewizję łacińskiego tekstu Pisma św. Po śmierci papieża Damazego opuścił Rzym i po krótkim pobycie w Egipcie osiadł w Palestynie wpobliżu Betleem i tam umarł w roku 420.
 Obeznany z literaturą łacińską, grecką i hebrajską, był św. Hieronim najuczeńszym z ojców Kościoła, wykształconym na klasycznej kulturze. Jego niezmiernie rozległa działalność pisarska obejmuje dzieła treści polemiczno-dogmatycznej, egzegetycznej i historycznej. Pomnikowem dziełem jego życia jest przekład Pisma św. na język łaciński, zwany Wulgatą (ob. Biblja), będący od VII wieku na Zachodzie w ogólnem użyciu i uznany przez sobór trydencki za jedyny przekład łaciński aprobowany przez Kościół.

 Hieronimici, kilka zakonów pustelniczych, męskich i żeńskich, które sobie obrały św. Hieronima za patrona:
 1) Hiszpańska kongregacja eremitów św. Hieronima, założona przez włoskich franciszkanów w górach w okolicy Toledo, zatwierdzona przez papieża Grzegorza XI w r. 1373. Reguła zakonu jest podobna do reguły św. Augustyna, z obowiązkiem składania ślubów uroczystych. Największe znaczenie uzyskały klasztory hieronimitów w Guadalupie, Eskorialu i w Estremadura, gdzie spędził ostatnie lata życia cesarz Karol V. Zakon ten utrzymał się dotychczas tylko w Ameryce.
 2) Ubodzy eremici św. Hieronima, czyli kongregacja błogosławionego Piotra Gambacorti z Pizy, założona w r. 1377 na górze Montebello pod Urbino z bardzo surową regułą, zastąpioną w r. 1568 przez regułę św. Augustyna. Zakon ten, który szybko rozpowszechniał się w Tyrolu i Bawarji, posiada obecnie tylko dwa klasztory we Włoszech: w Viterbo i San Onofrio w Rzymie, gdzie umarł Torquato Tasso.
 3) Hieronimici obserwanci, odłam hieronimitów hiszpańskich (wyżej pod 1) założony przez Lope de Olmedo (1370 — 1433), który był trzecim generałem zakonu hieronimitów hiszpańskich i pragnąc zreformować ten zakon, natrafił na opór w jego łonie; uzyskał od pap. Marcina V w r. 1426 zezwolenie na założenie nowej kongregacji o obostrzonej regule, do której przyłączyło się 7 hiszpańskich i 17 włoskich klasztorów, przeważnie położonych w Lombardji. Hiszpańskie powróciły do pierwotnej reguły, podczas gdy włoskie utworzyły nowy zakon, zwany od r. 1595 kongregacją lombardzką obserwantów.
 4) Pustelnicy św. Hieronima, kongregacja w Fiesole, założona ok. r. 1360 przez hr. Karola Montegranelli, posiadała w czasach rozkwitu 40 klasztorów. Wskutek wewnętrznych sporów została przez pap. Klemensa IX rozwiązana.

 High-Church (= wysoki kościół), ob. Anglikanizm.

 Hilarion św., krzewiciel życia pustelniczego w Palestynie i Syrji. Urodzony w r. 292 w Gazie w Palestynie, ochrzczony w Aleksandrji, przebył jakiś czas na pustyni obok św. Antoniego, w r. 306 wrócił do ojczyzny, rozdał majątek ubogim i osiadł jako pustelnik na pustyni między Gazą a Egiptem, gdzie przebył 22 lata. Umarł na wyspie Cypr w r. 372. Św. Hieronim napisał jego życiorys.

 Hilary św. z Poitiers (Hilarius Pictaviensis), ur. w r. 313 z rodziców pogańskich, przyjął chrzest w wieku dojrzałym i został biskupem w Poitiers. Jako obrońca nicejskiego wyznania wiary przeciw arjanom został przez cesarza Konstancjusza skazany na wygnanie do Frygji, powrócił w r. 360 na swoje stanowisko w Poitiers i umarł tamże w r. 367. Napisał dzieło o Najśw. Trójcy w XII księgach, dzie-