Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/170

kistrzyńskiej. Po uwolnieniu osiadł w Wiedniu, był tam kapelanem przy kościele włoskim a następnie kapelanem urszulanek. W ciągu całego życia prześladowany, podejrzewany i śledzony, umarł w r. 1820, otoczony u współczesnych nimbem świętości. W r. 1880 został beatyfikowany a w r. 1909 zaliczony w poczet świętych.

 Holandja (Niderlandy). Ludność Holandji (bez kolonij) wynosi około 7 miljonów, w tem 60% protestantów różnych wyznań, 36% katolików i 2% żydów. A mianowicie ewangelików „holendersko reformowanych“ jest 2, 827.000, innych wyznań reformowanych (wallońsko reformowanych, chrześcijańsko reformowanych, remonstrantów i menonitów) 730.000, luteranów 102.000, katolików 2,245,000, żydów 115.000, innych wyznań i bezwyznaniowych 847.000.
 Katolicyzm w Holandji, przez długi czas prześladowany, rozwija się pomyślnie od czasu ustawy z r. 1853, głoszącej wolność wyznań. W tymże roku przywrócona została w Holandji normalna hierarchja katolicka, która składa się z arcybiskupstwa w Utrechcie i biskupstw w Hertogenbosch (Bois-le-Duc), w Bréda i w Haarlem. Internuncjatura w Hadze została w r. 1925 podniesiona do rzędu nuncjatur.

 Holofernes, ob. Judyta.

 Homagium, w średniowiecznem prawie lennem hołd poddaństwa oraz przysięga wierności, składana przez wasala panu lennemu, na znak zależności feudalnej. Obecnie nazywają tak hołd, składany przez podwładne duchowieństwo biskupowi po intronizacji.

 Homiletyka, z greck. homilia (= rozmowa), nauka kaznodziejstwa. Nie jest wyłącznie nauką wymowy, retoryką, lecz raczej umiejętnością przedstawiania słuchaczom prawd wiary w sposób, odpowiadający celowi kaznodziejstwa.

 Homilja, w języku kościelnym przemowa duchownego do ludu, zawierająca treściwy wykład pewnego tekstu Pisma św. Różni się od kazania tem, że trzyma się słów i myśli danego tekstu w ich porządku kolejnym, podczas gdy kaznodzieja wybiera z tekstu jedną myśl i bierze ją za temat kazania. Zbiory homilij ojców Kościoła i znakomitych pisarzy kościelnych nazywają homiljarzami (homiliaria). Najdawniejsze homiljarze powstały za czasów Karola Wielkiego, późniejsze drukowano w Bazylei i Kolonji w latach 1530 do 1620.

 Homologja, w Kościele wschodnim wyznanie wiary; homologetą nazywa ten Kościół świętego wyznawcę.

 Honorjusz papież (625 — 638), w sporze patrjarchy Sergjusza w Konstantynopolu i Cyrusa w Aleksandrji, zwolenników monoteletyzmu, z Sofronjuszem, patrjarchą jerozolimskim, przeciwnikiem tej herezji, zwiedziony fałszywem przedstawieniem sprawy przez Sergjusza, wysłał do niego dwa listy, w których zaleca „roztropne milczenie“ (oeconomia silentii) i wypowiada życzenie, aby zaniechano sporu. Dwa te listy stały się powodem oskarżenia Honorjusza po jego śmierci przed soborem powszechnym w Konstantynopolu (680 — 681), który potępił Honorjusza a papież Leon II zatwierdził to potępienie. Sprawa ta była poruszana w IX wieku przez Focjusza i Greków a w XVII i XVIII w. oraz w okresie soboru watykańskiego przez protestantów, galikanów i innych przeciwników dogmatu nieomylności papieża jako argument przeciw temu dogmatowi. Obrońcy Honorjusza twierdzili, że akta soboru zostały podrobione a obrońcy dogmatu nieomylności dowiedli, że listy Honorjusza, które stały się powodem jego potępienia, miały charakter prywatny a nie były aktem nauczania apostolskiego, głoszonego ex cathedra oraz że winą Honorjusza nie było kacerstwo, czyli głoszenie błędnej nauki, lecz tylko niedbałość, iż zamiast ją potępić, zalecał „roztropne milczenie“.

 Hontheim Jan Mikołaj, zwany Febronjuszem (1701 — 1790), biskup sufragan trewirski, ogłosił w r. 1763 pod pseudonimem Justyna Febronjusza dzieło p. t. De statu Ecclesiae et de legitima potestate Romani ponficis („o stanie kościoła i prawowitej władzy papieża rzymskiego“), w której przedstawił teorję, zwaną później febronjanizmem, potępioną przez Kościół. Jako uczeń kanonisty Bernarda Zegera van Espen, Hontheim rozwinął głoszony przez niego system epi-