Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/182

rjackiego w Krakowie), z pośród zakonników zaś opaci niektórych klasztorów, nie podlegających jurysdykcji biskupa.

 Ingres biskupi, ceremonja kościelna przy objęciu przez biskupa rządów diecezji. Wjazd biskupa w granice diecezji, porządek przyjęcia go przez podwładne duchowieństwo, procesję do kościoła katedralnego i inne obrzędy w czasie ingresu przepisuje szczegółowo ceremonjał biskupi.

 Inkardynacja, przyjęcie duchownego katolickiego do nowej diecezji po uwolnieniu go z diecezji, w której otrzymał tonzurę (ob. Ekskardynacja). Przez inkardynację, która następuje w formie aktu pisemnego i nie może być ani czasową ani warunkową, duchowny traci wszelką łączność z dawniejszą diecezją i staje się podwładnym biskupa tej diecezji, w której został inkardynowany.

 Inkarnacja, ob. Wcielenie.

 Inkluzi, asceci średniowieczni, którzy się zamykali na całe życie w celi lub grocie, przyjmując pożywienie przez mały otwór w ścianie, będący zarazem oknem celi. Ponieważ wielu z nich przeceniało swe siły fizyczne, a były też wypadki, że mnisi zostawali inkluzami tylko dla wyłamania się z pod surowej reguły klasztornej, synody: toledański w r. 646, trullański w r. 692 i frankfurcki w r. 794, uregulowały sprawę inkluzów w ten sposób, że inkluzem mógł zostać tylko ten, kto przebył przepisany czas próby w klasztorze i uzyskał zezwolenie opata i biskupa. W XII wieku inkluzi przyjęli regułę św. Augustyna. Ostatnie zakonnice-inkluzki żyły w Rzymie w XVI wieku.

 Inkorporacja, w kodeksie prawa kanonicznego zwana unją, połączenie beneficjum kościelnego z instytucją kościelną, nie będącą beneficjum, a więc z klasztorem, kapitułą, kolegiatą lub z seminarjum duchownem. Inkorporacja jest częściową, jeżeli z tą instytucją połączono tylko dochody beneficjalne, a sam urząd duchowny, np. duszpasterstwo przy inkorporacji probostwa, wykonywa stały wikary, nie należący do grona członków instytucji, przedstawiony przez jej przełożonego i mianowany przez biskupa. Inkorporacja nazywa się pełną, gdy nietylko dochody ale i urząd duchowny połączono z instytucją. Tak np. gdy probostwo inkorporowano do klasztoru, proboszczem jest klasztor i spełnia obowiązki duszpasterskie przez jednego ze swych członków, którego przełożony klasztoru przedstawia jako wikarego, a biskup, właściwy dla inkorporowanego beneficjum, instytuuje go w tym charakterze na probostwie.

 Inkwizycja (dochodzenie), trybunał mający wyszukiwać heretyków i udowadniać ich winę. Należy odróżnić inkwizycję kościelną od państwowej. Inkwizycję kościelną ustanowił papież Lucjusz III na soborze w Weronie w r. 1184. Papież Grzegorz IX około r. 1231 polecił rozpoznawanie spraw o herezję, które należały do jurysdykcji biskupów, osobnym komisarzom, powoływanym najczęściej z zakonu dominikanów. Jego następcy Inocenty IV, Urban IV, Grzegorz X, Bonifacy VIII i Klemens V nakazywali inkwizytorom odnoszenie się do biskupów i powoływanie konsultorów, t. j. duchownych i świeckich doradców obeznanych z prawem kościelnem i świeckiem, zwanych periti lub boni viri. Inkwizytor przedstawiał konsultorom stan sprawy i zasięgał ich zdania, poczem następowało dwukrotne upomnienie. Kto się zupełnie nawrócił, t. j. wyparł uroczyście błędnej nauki, podlegał tylko pokucie kościelnej pod okiem proboszcza. Wątpliwie nawróconych zamykano do więzienia. Upornych, którzy mimo upomnień nie chcieli się wyrzec błędnej nauki, wydawano władzy świeckiej, która ich karała według ustaw państwowych. Ponieważ przy zbrodni obrazy majestatu ustawy ówczesne pozwalały na użycie tortur, zaczęto stosować je także do heretyków. Najsroższe wyroki na heretyków za czasów Inocentego III (1198 — 1216) polegały na banicji i konfiskacie majątku. Wskutek prawodawstwa świeckiego, które orzekało na heretyków tę samą karę, co za zdradę kraju, zastosowywano od r. 1231 karę śmierci przez spalenie na stosie.
 Inkwizycja, jako trybunał kościelny, nie skazywała nigdy heretyka na śmierć, lecz stwierdzała fakt herezji, oświadczała, że z uporczywym