Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/191

ligijnych (dijanet - iszleri - reislidżi), mające zajmować się sprawami religijnemi z wyłączeniem kwestyj polityczno-prawnych. Równocześnie uzyskał w Turcji przewagę prąd postępowy, dążący do reform społecznych na tle islamu i nacjonalizacji tegoż. Fakultet teologiczny uniwersytetu w Konstantynopolu wyznaczył komitet, którego zadaniem jest reforma islamu w duchu racjonalistycznym i nadanie mu cech narodowych.
 Ogólna liczba wyznawców islamu w Azji wynosi 222 miljony, w Afryce 74 miljony i w Europie 18 miljonów, razem przeszło 314 miljonów. Dokładna cyfra ludności muzułmańskiej nie może być ustalona, ponieważ w większej części krajów muzułmańskich nie istnieją żadne spisy ludności. Misjonarze europejscy obliczają liczbę muzułmanów całego świata na mniej więcej 240 miljonów. Znany badacz islamu, ksiądz Lammens, twierdzi, że liczba ta wynosi 235 miljonów, badacze muzułmańscy zaś podają liczbę swych współwyznawców na 400 a nawet 500 miljonów. Zdaje się jednak, że liczba 300 miljonów jest najbliższa prawdy.
 W Polsce przebywa około 6000 wyznawców islamu. Są to potomkowie Tatarów, osiedlonych na Litwie przez wielkiego księcia Witolda, liczący się do narodowości polskiej. Tworzą 9 paraf i j w województwie nowogrodzkiem, 8 w wileńskiem, 2 w białostockiem i nieliczną grupę w Warszawie. Organizacja religijna polskich mahometan została przeprowadzona na zjeździe w Wilnie w r. 1925, na którym został wybrany mufti, czyli głowa autokefalicznego związku religijnego wyznawców islamu w Polsce, przez co ustała dotychczasowa łączność z muftjatem krymskim. Posiadają meczety w Dobruciszkach, Mirze, Osmołowie, Iwie, Wilnie, Niekraszuńcach i budujące się w Lachowiczach, Miadziole i Widzach. Państwo polskie przyczynia się do utrzymania duchowieństwa oraz budowy i konserwacji meczetów.

 Islandja, wyspa w północno zachodniej Europie, od X wieku chrześcijańska i posiadająca dwa biskupstwa katolickie, od XIV połączona z Danją, która w r. 1551 usunęła stamtąd katolicyzm, a wprowadziła protestantyzm, wyznawany przez 94.000 mieszkańców Islandji. Dla kilkuset katolików istnieje tam od r. 1923 prefektura apostolska.

 Ismailidzi, sekta mahometańska, powstała w IX wieku jako odłam sekty szyitów w Persji i w Syrji. Nazwa sekty pochodzi od Ismaila, ostatniego z siedmiu imamów (nauczycieli), z których pierwszym był Ali, zięć Mahometa. Od XII wieku ismailidów zwano assasynami, od ich wodza Hassana ibn Sabbah (zm. 1124). Przypisywali Koranowi znaczenie symboliczne, które mógł wyjaśnić tylko imam. W czasie wojen krzyżowych sułtani używali ich do morderstw skrytobójczych. Jako sekta religijna istnieją dotychczas w górach Libanu.

 Israel (Izrael), wyraz hebrajski, tłumaczony przez „Bóg panuje“, albo też „walczący z Bogiem“, jako nazwa, nadana wedle Starego Testamentu (Genesis XXXII, 28) Jakóbowi przez anioła, z którym się potykał. Od czasów Jakóba do Dawida nazwa „izraelici“ oznaczała wszystkich żydów, zapanowania Dawida zaś nazywano tak w przeciwstawieniu do królestwa judzkiego te pokolenia północne, które po śmierci Salomona oddzieliły się od królestwa judzkiego i utworzyły królestwo izraelskie. Od czasów niewoli babilońskiej izraelitami nazywają się wszyscy żydzi.

 Isztar, bogini babilońska, bóstwo pokrewne fenickiej Astarte.

 Itala, łacińskie tłumaczenie biblji, wcześniejsze od tłumaczenia św. Hieronima czyli od t. zw. Wulgaty.

 Italogrecy, unici greccy, zamieszkali we Włoszech. W średnich wiekach, a zwłaszcza po zdobyciu Konstantynopola przez Turków w r. 1453, osiedliło się na południowem wybrzeżu Włoch, w Kalabrji i Sycylji wielu Greków, którzy za zezwoleniem papieży zatrzymali swój obrządek. Wskutek zarządzeń papieży Pawła III (1534) i Piusa IV (1564) podlegają bi skupom łacińskiego obrządku. Stosunki italogreków uporządkowała bulla Benedykta XIV „Etsi pastoralis“ z r. 1742. Dotyczy ona wyznania wiary i udzielania sakramentów, zawiera rozporządzenie, że do zmiany