Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/226

chów. Mogą, konsekrować kościoły, udzielać bierzmowania i odprawiać mszę w każdej kaplicy prywatnej. Zajmują pierwsze miejsce po papieżu nawet przed patrjarchami. Do odznak godności kardynalskiej należy płaszcz purpurowy (cappa magna), czerwony kapelusz (galerus) i czerwony biret (beretta, pileolus). Kardynałowie kurjalni, t. j. mający obowiązek przebywania w Rzymie, pobierają od papieża roczną pensję (piatto cardinalizio) i dzielą się dochodem z majątku wspólnego kardynałów. Papież przydziela kardynałów do poszczególnych kongregacyj rzymskich, czyli komisyj papieskich, zajmujących się pewnemi kategorjami spraw. Kongregacyj tych jest obecnie 11 a mianowicie:
 1) Kongregacja św. Oficjum, pod przewodnictwem papieża, zajmuje się sprawami wiary i obyczajów, cenzury książek, i ma władzę sądowniczą co do występków przeciwko wierze.
 2) Kongregacja konsystorjalna. Jej zadaniem jest przygotowywać sprawy, które mają być załatwiane na konsystorzu, ustanawiać nowe prowincje kościelne, diecezje i kapituły, dzielić diecezje, przedstawiać papieżowi kandydatów na biskupów, koadjutorów i administratorów apostolskich i załatwiać wszelkie sprawy diecezyj i biskupów.
 3) Kongregacja Sakramentów. Do niej należy prawodawstwo kościelne, dotyczące sprawowania sakramentów i sprawy małżeńskie.
 4) Kongregacja Soboru. Do niej należą sprawy karności kościelnej (duchowieństwa i ludu), sprawy bractw, sodalicyj, fundacyj i stypendjów mszalnych, sprawy dóbr kościelnych i t. p.
 5) Kongregacja dla spraw zakonnych.
 6) Kongregacja rozkrzewienia wiary (congregatio de propaganda fide) stoi na czele misyj głoszenia ewangelji.
 7) Kongregacja św. obrzędów zajmuje się sprawami liturgicznemi, sprawami beatyfikacji i kanonizacji.
 8) Kongregacja ceremonjalna. Do niej należy ceremonjał na dworze papieskim, w kaplicy papieskiej i ceremonjał pośród kardynałów i posłów, akredytowanych przy Stolicy Apostolskiej.
 9) Kongregacja dla spraw kościelnych nadzwyczajnych. Do niej należą sprawy stosunku między Kościołem a państwami.
 10) Kongregacja seminarjów i uniwersytetów.
 11) Kongregacja Kościoła wschodniego. Pod przewodnictwem papieża zajmuje się sprawami obrządków wschodnich.

 Karmelici i karmelitanki. Zakon karmelitów został założony przez krzyżowca św. Bartolda z Kalabrji, który w r. 1155 osiadł wraz z 10 towarzyszami na górze Karmel w Palestynie w t. zw. jaskini Eljasza i tam wybudował kaplicę Najśw. Marji Panny. Ci pierwsi karmelici, wyparci z Palestyny przez Saracenów, którzy zburzyli ich klasztor na górze Karmelu a następnie klasztory w Tyrze i w Acre, przenieśli się na Zachód i rozwijali ożywioną działalność zwłaszcza w Anglji, gdzie ich generał Szymon Stock w latach 1242 — 1265 przeprowadził zmianę reguły zakonnej a mianowicie zmianę życia pustelniczego na klasztorne. Tę zmienioną regułę zatwierdził papież Inocenty IV w r. 1247. Powstała u nich, podobnie jak u franciszkanów, kwestja surowszego lub łagodniejszego przestrzegania reguły zakonnej, a stąd podział na obserwantów, trzymających się dawnej reguły, i konwentualnych, którzy przyjęli w r. 1432 regułę złagodzoną.
 Po soborze trydenckim, w czasie odrodzenia katolicyzmu w XVI wieku wyłoniły się z zakonu karmelitów nowe gałęzie o zaostrzonej regule a mianowicie zakon żeński karmelitanek bosych, założony w r. 1563 przez św. Teresę w Avili w Hiszpanji i według tej samej reguły założony przez św. Jana od Krzyża (1542 — 1591) zakon męski karmelitów bosych, uznany w r. 1593 jako zakon odrębny od karmelitów, którzy tej reformy nie przyjęli i otrzymali nazwę trzewiczkowych. Obydwa te odłamy, jakkolwiek noszące charakter zakonów kontemplacyjnych, rozwinęły szeroką działalność misyjną w Indjach, Mezopotamji, Syrji, Brazylji, Argentynie, Chili, Meksyku i w Stanach Zjednoczonych, oraz naukową,