Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/267

glji lolardami nazwano zwolenników nauki Wiklefa.

 Loretańska litanja, ob. Litanja.

 Loreto, miasto włoskie w prowincji Ancona, stolica diecezji. Cel pielgrzymek do Loreto stanowi domek Matki Bożej, stojący wewnątrz bazyliki loretańskiej, który według podania został cudownie przeniesiony z Nazaretu do Dalmacji a następnie (w r. 1295) znalazł się w Loreto.

 Los von Rom (niem. „precz od Rzymu“), hasło polityczne, podniesione w ostatnich latach XIX w. w Austrji, którego tendencja antykatolicka służyć miała jako motor nacjonalistycznej agitacji wszechniemieckiej. Agitację tę wspierały stowarzyszenia protestanckie, jak „Gustaw Adolf Verein“ i „Evangelischer Bund“, dostarczając znacznych funduszów i przesyłając pastorów, którzy byli raczej agentami politycznymi Prus, niż duszpasterzami. Wywołany przez tę agitację ruch odstępczy, który już w r. 1910 można było uważać za wygasły, spowodował w całej ówczesnej Austrji około 54.000 odstępstw na rzecz protestantyzmu, starokatolicyzmu i bezwyznaniowości.

 Lourdes, miasto w południowej Francji, słynne miejsce pielgrzymek świata katolickiego od czasu objawienia się Matki Bożej w grocie Massavielle 14-letniej pasterce Bernadecie Soubiron (1858). Cudowne uzdrowienia, uzyskiwane w Lourdes, są przedmiotem badań lekarskich stale urzędującej komisji (Bureau de constatations médicales), której orzeczenia wyłączają możność tłumaczenia tych uzdrowień przez łatwowierność lub sugestję.

 Low Church („niski kościół“), ob. Anglikanizm.

 Loyola, ob. Ignacy Loyola św.

 Lucifer z Cagliari (Lucifer Calarita), biskup w Cagliari na wyspie Sardynji, zm. w r. 371. Gorliwy zwolennik niceańskiego wyznania wiary, w sporze z arjanami, opierał się sposobom przywrócenia jedności w Kościele, stosowanym przez św. Atanazego. W swojej zawziętości przeciwko arjanom posunął się aż do schizmy, nie chcąc utrzymywać łączności z Kościołem.

 Lucyfer, ob. Djabeł.

 Lucyferjanie, sekta schizmatycka w Sardynji, zwolennicy biskupa Lucifera z Cagliari, odłam sekty katarów.

 Luksemburg, niezależne księstwo, położone pomiędzy Francją, Belgją i Niemcami, o ludności niemal wyłącznie katolickiej (na 285,524 mieszkańców 276,000 katolików), stanowi pod względem kościelnym diecezję, podległą bezpośrednio Stolicy Apostolskiej. W katedrze w Luksemburgu znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej Pocieszycielki utrapionych (Notre Dame Consolatrice des affligés), będący celem pielgrzymek. Jest nim również położone w księstwie Luksemburg opactwo św. Willibrorda w Echternach (ob.).

 Luter Marcin (Luther, do r. 1517 Ludher), twórca ruchu rewolucyjnego na polu religijnem, zwanego reformacją. Urodzony w r. 1483, wstąpił w r. 1505 do zakonu augustjanów, w latach 1515 — 1516 wytworzył doktrynę, która stała się podstawą protestantyzmu.
 Papieże Juljusz II i Leon X, pragnąc zyskać fundusze na ukończenie budowy bazyliki św. Piotra w Rzymie, nadawali odpusty tym, którzy na ten cel wnosili składki, żądali jednak przy tem dopełnienia zwykłych warunków otrzymania odpustu, t. j. spowiedzi i komunji. Niektórzy głosiciele tych odpustów przez fałszywy i niezgodny z intencją papieską sposób ich przedstawiania wywoływali liczne zgorszenia i dopuszczali się nadużyć. Luter skorzystał ze sposobności i ogłosił w r. 1517 przez przybicie na drzwiach kościoła w Wittenbergu 95 tez, w których napiętnował nadużycia zbierających składki i wygłosił swoje osobiste przekonania o odpustach, nie zwalczając ich otwarcie i bezpośrednio ani nie zaprzeczając ich ważności. Humaniści zrozumieli na swój sposób tezy Lutra i nadali im rozgłos a dominikanie odpowiedzieli ostrą repliką. Leon X sądził pierwotnie, że chodzi tu o jedną z częstych w owych czasach „kłótni mnichów“ między augustjaninem Lutrem a dominikanami. Gdy jednak spór się zaostrzał, wydelegował w r. 1518 kardynała Cajetana, aby skłonił Lutra do odwołania tez. Luter, z początku skłonny do rewokacji, wkrótce zaciął