papieża, kardynałów i biskupów diecezjalnych, t. j. tych, którym przysługuje jurysdykcja kościelna. Jest to rodzaj fałdzistej peleryny, którą papież nosi w kolorze karmazynowym, okładaną białem futrem, kardynałowie w kolorze czerwonym lub fioletowym a biskupi w fioletowym z czerwonemi wypustkami.
Msza (łać. missa), wedle dogmatu Kościoła katolickiego, bezkrwawa ofiara Nowego Zakonu, ustanowiona przez Chrystusa podczas Ostatniej Wieczerzy, ofiara, w której Chrystus za pośrednictwem kapłana ofiarowuje się sam pod postacią Chleba i wina. Istotą ofiary mszy św. jest konsekracja chleba i wina, skutkiem której następuje przeistoczenie się ich na Ciało i Krew Pańską. Dogmatem Kościoła Katolickiego są również cztery cele mszy św., a mianowicie jest ona ofiarą pochwalną, dziękczynną, błagalną i przebłagalną za żywych i umarłych. Pod względem liturgicznym msza św. dzieli się na „mszę katechumenów“ i „mszę wiernych“. Podział ten pochodzi stąd, że w pierwszych wiekach chrześcijaństwa katechumeni, którzy dopiero przygotowywali się do przyjęcia chrztu, oraz pokutnicy publiczni mogli być obecni tylko przy pierwszych częściach mszy św., któremi są: Introit, Kyrie, Gloria, Kolekta, Epistoła, Graduał, Ewangelja i Credo, poczem wychodzili z kościoła, gdzie zostawali tylko wierni. Msza wiernych zaś, czyli właściwa msza św., składa się z Ofiarowania, Prefacji, Sanktus, Kanonu, Pater noster, Agnus Dei, Komunji i modlitw końcowych, Ite missa est i Ostatniej Ewangelji. Msza św. bywa albo uroczysta, śpiewana z asystą (missa solemnis), albo śpiewana bez asysty (m. cantata), cicha, czyli czytana (m. lecta), wotywna i żałobna.
Mszał, księga liturgiczna katolicka, zawierająca formularze odprawiania mszy św. we wszystkie dni roku kościelnego. W średnich wiekach używano mszałów rękopiśmiennych, ozdobionych w malowane inicjały i minjatury. W obecnej postaci mszał rzymski (missale Romanum) został wydany przez Piusa V w r. 1570 i kilkakrotnie rewidowany przez papieży, ostatnio przez Leona XIII.
Mucet, ob. Mozzeta.
Muezin (arab. mu’essin), duchowny mahometański, wzywający wiernych pięciokrotnie w ciągu dnia do modlitwy (ob. Meczet).
Murzyni, ich religja pierwotna, ob. Fetyszyzm.
Muslim (moslim, mosliman), arabska nazwa wyznawcy islamu, stąd pochodzi polskie „muzułmanin“.
Muzułmanin, ob. Muslim.
Naaseńczycy, ob. Gnostycyzm.
Naczynia liturgiczne w Kościele katolickim: kielich, patena, puszka do przechowywania Najśw. Sakramentu czyli cyborjum i monstrancja nazywają się naczyniami świętemi i winny być poświęcane. Inne naczynia liturgiczne, jak ampułki, naczyńka do olejów św., kropielnice, chrzcielnice i turybularze, nie wymagają osobnego poświęcenia.
Nagrobki, ob. Zmarłych cześć.
Namaszczenie. 1) Zwyczaj namaszczania ciała, przyjęty szczególnie na Wschodzie, wywołany, tak jak zwyczaj kadzenia, warunkami klimatu, posiada we wszystkich religjach Wschodu znaczenie symboliczne oczyszczenia i przygotowania do walki zapaśniczej. Takim symbolem jest namaszczanie królów i arcykapłanów a nazwa Mesjasz („namaszczony“) oznacza najwyższego kapłana i króla. W tem znaczeniu przeszło namaszczenie do religji chrześcijańskiej, gdzie odgrywa znaczną rolę przy poświęcaniu osób w sakramentach chrztu, bierzmowania, kapłaństwa i ostatniego namaszczenia, oraz rzeczy przy poświęcaniu kościołów, ołtarzy, dzwonów i innych przyborów liturgicznych. 2) Ostatnie olejem św. namaszczenie, jeden z siedmiu sakramentów Kościoła katolickiego. Udziela go chorym, będącym w niebezpieczeństwie śmierci, proboszcz miejscowy
