stusa spoczywało w grobie. Odprawia się je przez 40 godzin z przerwami nocnemi, to jest przez trzy dni.
Czwartek Wielki. Czwartek przed świętem Wielkanocy poświęcony jest w Kościele katolickim pamiątce ustanowienia Najśw. Sakramentu. W czasie mszy św. na „Gloria“ odzywają się organy i wszystkie dzwony, milknące następnie aż do Wielkiej Soboty. Podczas mszy wielkoczwartkowej biskup poświęca oleje św. (ob.) oraz dopełnia obrzędu umywania nóg 12 ubogim starcom, a po mszy następuje przeniesienie Najśw. Hostji do osobnej kaplicy lub ołtarza, zwanego grobem lub ciemnicą, gdzie spoczywa aż do rezurekcji (ob.).
Czyściec w terminologji kościelnej oznacza pozaświatowy pobyt lub stan dusz ludzkich, które nie mogą wnijść do nieba przed zupełną ekspiacją za grzechy powszednie i przed odcierpieniem tej kary doczesnej, której nie zdołali odcierpieć za życia. Dogmat katolicki nakazuje wiarę w istnienie czyśćca i w możność niesienia pomocy duszom w czyśćcu cierpiącym przez modlitwę i dobre uczynki. Konsekwencją nauki Lutra o usprawiedliwieniu przez samą wiarę i o bezskuteczności dobrych uczynków jest także odrzucenie wiary w czyściec, jakkolwiek i pod tym względem zdania teologów protestanckich są podzielone, a mianowicie Melanchton i jego szkoła, niektórzy t. zw. ortodoksi i nowoluteranie, jak Harless i Vilmar, zbliżają się do nauki katolickiej o czyśćcu.
Dagde, bóstwo starożytnych Celtów w Irlandji, zwane także Dago-devos („dobry bóg“) albo Eochu, Ollathair („ojciec wszechświata“, „pan wszechwiedzy“). Jest to prawdopodobnie celtycki bóg urodzaju, opiekujący się zbożem i owocami, wspomniany przez Cezara jako praojciec Celtów i zwany po łacinie Dis-pater.
Dagon, w Starym Testamencie bożek Filistynów, prawdopodobnie jedno z najwyższych bóstw kosmogonji fenickiej. Miał postać człowieka z kadłubem i ogonem ryby, stąd wyprowadzają jego nazwę od wyrazu dag, zn. ryba. Inni uważają go za bóstwo fenickie, opiekujące się rolnictwem, od wyrazu dagan, zn. zboże.
Dajbutsu, kolosalne posągi Buddhy (ob.) w Japonji. Najwięcej znany jest posąg w Nara, wzniesiony w r. 750 przed nar. Chr., wysoki na 53 stopy i w Kamakura z r. 1252 przed nar. Chr., liczący 49 stóp wysokości.
Dakhma, czyli „wieże milczenia“, budynki w kształcie wież bez dachu, w których wyznawcy religji Zoroastra składają ciała zmarłych na pożarcie sępom, krukom i innym „zwierzętom nieczystym“, ponieważ według przepisów religji Zoroastra ziemia, ani ogień, ani woda nie mogą być skażone przez zwłoki ludzkie (ob. Parsyzm).
Dalaj-Lama, najwyższy kapłan lamaitów w Tybecie. Rezyduje na górze Potala pod Lassą. W razie śmierci Dalaj-Lamy mnisi tybetańscy wybierają jego następcę pośród nowonarodzonych dzieci, a nowo wybrany Dalaj-Lama uchodzi za ponowne wcielenie (reinkarnację) poprzednika.
Dalmatyka, szata liturgiczna, noszona pod ornatem przez biskupa, celebrującego nabożeństwo pontyfikalne. Od IV wieku począwszy, jest także zwierzchnią szatą diakonów.
Damjanici, ob. Sabeljanie.
Daniel, prorok Starego Testamentu, autor księgi historycznej i proroczej zwanej Księgą Daniela (ob. Biblja). Pierwsza część jej (rozdziały 1 — 6) zawiera historję życia proroka, spisaną jakby przez trzecią osobę; druga (rozdz. 7 — 12) jest proroczą i zapowiada koniec niewoli i przyjście Mesjasza, założenie nowego kościoła i zburzenie świątyni jerozolimskiej; część trzecia (rozdz. 13 i 14) zawiera historję Zuzanny, zniszczenia bożka Bela i zabicia smoka.
Danja. Religją państwową w Danji jest luteranizm, który liczy tam
