Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/98

poparciu Wellingtona i Peela t. zw. bill emancypacyjny, umożliwiający katolikom wstęp do parlamentu i piastowanie publicznych urzędów przez to, że w miejsce t. zw. przysięgi supremacyjnej, której formuła, uznająca króla za głowę Kościoła, naruszała przekonania religijne katolików, wprowadzono formułę ogólnej przysięgi lojalności obywatelskiej. Dalszym krokiem na drodze „emancypacji katolików“ były w r. 1836 uchwalone prawa, któremi postawiono katolików w sprawach małżeńskich i regestracyjnych narówni z anglikanami. W r. 1845, gdy Peel stał na czele rządu, uzyskali katolicy bill, mocą którego Kościół katolicki mógł przyjmować uczynione na jego korzyść zapisy i legaty oraz bill w sprawie katolickiego seminarjum duchownego w Maynooth w Irlandji, t. zw. Maynooth-Bill, w którym przyznano zasiłek państwowy w kwocie 26360 funtów szterlingów rocznie na rzecz tego seminarjum. Zniesienie ustaw wyjątkowych, zmuszających katolików do płacenia osobnych danin na utrzymanie państwowego Kościoła anglikańskiego nastąpiło dopiero w r. 1868. Wreszcie w r. 1869 słynny angielski mąż stanu Gladstone wniósł w parlamencie i pośród zaciętych walk przeprowadził t. zw. irlandzką ustawę kościelną (Irish-Church-Act), mocą której cofnięto wprawdzie przyznany w r. 1845 zasiłek roczny na rzecz seminarjum w Maynooth i przyznano w jego miejsce kompensację w kwocie 372.331 funtów szt., ale równocześnie odebrano Kościołowi anglikańskiemu w Irlandji przysługujące mu dotychczas przywileje kościoła państwowego oraz zabrane przezeń dobra katolickie.
 Równocześnie z tą ewolucją prawodawstwa wyznaniowego w Anglji postępowało odrodzenie katolicyzmu i wzmaganie się jego sił. To spowodowało w r. 1850 Piusa IX do przywrócenia hierarchji katolickiej w Anglji a w r. 1878 w Szkocji. Obydwa te kraje dzielą się obecnie na 6 prowincyj kościelnych, obejmujących 22 diecezje i 2, 331.073 katolików (r. 1927). Dnia 15 września 1929 r. odbył się na placu przed katedrą Westminsterską w Londynie uroczysty obchód stulecia aktu emancypacyjnego. Mszę celebrował arcybiskup Birminghamu a arcybiskup Liverpoolu podniósł w kazaniu postępy, poczynione przez katolicyzm w Anglji od chwili ogłoszenia bilu emancypacyjnego. W czasie od 8 do 15 września 1929 r. obradował w Londynie 9-ty narodowy kongres katolików angielskich, w którym brało udział 6 arcybiskupów, 20 biskupów, 6 opatów i 8000 delegatów z całej Anglji.

 Emeryci. Duchowni katoliccy, którzy wskutek starości lub choroby nie są już zdolni do pełnienia obowiązków, nie mogą być według prawa kościelnego pozbawieni utrzymania. Zaopatrzenie emerytalne otrzymują albo w gotówce, albo też znajdują przytułek w osobnych zakładach, zwanych domami emerytów (domus bene meritorum). Sposób zaopatrzenia księży emerytów nie jest uregulowany powszechnem prawem kanonicznem i przybiera w każdem państwie, w każdej niemal diecezji odmienną formę, tem bardziej, że zawisł w znacznej mierze od przepisów państwowych. W Polsce na podstawie „Załącznika“ do Konkordatu z r. 1925 państwo przyjęło obowiązek wypłacania na pensje emerytalne duchowieństwa katolickiego rocznie 254.117 zł., t. j. kwotę wypłacaną faktycznie na ten cel przez b. państwa zaborcze.

 Eminencja, tytuł honorowy kardynałów. Nadał go w r. 1630 papież Urban VIII kardynałom, duchownym książętom elektorom niemieckim i wielkiemu mistrzowi zakonu joannitów.

 Emmannel, znaczy „Bóg z nami“, imię, którem nazwał Zbawiciela prorok Izajasz (VII. 14).

 Emmeram św., misjonarz Bawarów, był biskupem w Poitiers i udał się w r. 649 na wyprawę misyjną, aby głosić ewengelję pośród Awarów. Gdy przybył do Ratysbony (Regensburga), skłonił go ówczesny książę bawarski Theodo (ok. 640 — 680) do pozostania w Bawarji, aby tam utwierdzić religję chrześcijańską. Został zamordowany w czasie pielgrzymki do Rzymu. Miało się to stać w r. 652, prawdopodobnie jednak data jego śmierci przypada na rok 714. Ciało jego spoczywa w Ratysbonie w kościele pod