widzenia historycznym i politycznym. Chodzi nam o to, aby zrozumieć, w jakiej chwili rodziła się Deklaracja, po co się rodziła i jaką zawierała treść.
Nie może być mowy o tym, aby w krótkiej pogadance wyczerpać przedmiot tak zawiły, tak długi, tak uroczysty. Rok 1789 przygotowywało życie francuskie przez wiele dziesięcioleci, przez stulecia całe; przygotowywało pod względem materjalnym, klasowym umysłowym, moralnym. Musimy tedy ograniczyć się do rzeczy najważniejszych tylko.
∗
∗ ∗ |
Stany Gieneralne zgromadziły się w Wersalu w pierwszych dniach maja 1789 r. 4 maja odprawiono uroczyste nabożeństwo, a 5 rozpoczęły się obrady. Zachowano ceremonjał czasów dawniejszych. Deputowani stanów uprzywilejowanych powinni byli przybyć na obie uroczystości we wspaniałych szatach, deputowani trzeciego stanu w zwyczajnych czarnych płaszczach, i gdy zapytano, czy deputowani stanu trzeciego powinni przemawiać klęcząc, usłyszano odpowiedź: tak, jeśli to się będzie podobało królowi. Gdy na zgromadzeniu uroczystym 5 maja król nakrył głowę, duchowieństwo i szlachta poszli za jego przykładem; gdy i przedstawiciele stanu trzeciego chcieli uczynić to samo, członkowie stanów uprzywilejowanych zaczęli głośno wyrażać swoje nieukontentowanie. Wtedy Ludwik XVI natychmiastowo zdjął kapelusz i wszyscy zostali z głowami obnażonemi. 6 maja zebrali
