Strona:Stanisław Posner - Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela.djvu/23

—   21   —

państwowej prawo pozbawiania jednostki jej praw przyrodzonych. Ten pogląd niezmiernie ważny zarówno historycznie, jak i teoretycznie, staje się jasnym nie tylko z litery samej Deklaracji, która z natury rzeczy musiała być krótka i w urywanych, aforystycznych zdaniach zawrzeć treść długich i obfitych deliberacji, ale także ze sprawozdań, obrad oraz z głosów prasy paryskiej, które towarzyszyły samym obradom. Nikt inny jeno Kamil Desmoulins (czyt. Demulę) wypowiedział wtedy zdanie, że na ziemi istnieć nie może władzy nieograniczonej i że nawet ponad wolą, ogółu, ponad zwierzchnością narodu stoi prawo przyrodzone. Jeśli dzisiaj z odległości więcej, niż stu lat wczujemy się w najistotniejszą treść deklaracji praw człowieka, to zrozumiemy, że poza oświadczeniem, dotyczącym praw przyrodzonych człowieka, to drugie oświadczenie, dotyczące ograniczenia wszelkiej władzy bez względu na to, kto ją wykonywać będzie, król czy naród, że oświadczenie takie kryje w sobie źródło głębokiego rozumu politycznego, sprawiedliwości i cudownego zaprawdę, jasnowidzenia. Wielka ilość drobnych i mniej ważnych szczegółów, bezcelowych wypracowali i przemówień zasłania przed czytelnikiem najistotniejszą, wieczną treść Deklaracji. Ograniczenie władzy bowiem nie tylko, że znajdowało się w najzupełniejszej sprzeczności z całą poprzedzającą rok 1789 historją Francji, ale nawet i z teoretycznym uzasadnieniem władzy, którą teorja prawa państwowego całej starożytności