Strona:Stanisław Vincenz - Na wysokiej połoninie Pasmo II Księga I.djvu/542

na Cwyłyniuka, Ajzyk złożył ręce jak do modlitwy, oglądając go z przerażeniem, jak gdyby dzieciaka, co podczas kłótni dziecinnej w ciągu niewielu minut zmienił się w potężnego męża i gotów rozbić głowę o byle co. Lecz Mandat opamiętał się, usiadł, zamyślił się. Po czym mówił pewnie, jakby czytał, choć nikt nie wiedział, czy zmyśla czy naprawdę przypomina.
 — Tak, mój gazdyku, list z nieba taki: że piekło nijaczy się całkiem, zacieka w ziemię, gdy stąpają po niej dusze rachmanne, ale podpływa od spodu do góry, kiedy — Mandat znów zaciął się, po czym huknął z pełnej piersi — i że ziemia święta rzygnie na was piekłem, w oczy ogniem chluśnie, kiedy będziecie sądzić, hańbić i haukać na bliźniego — —
 Cwyłyniuk opierał się jeszcze nieśmiało.
 — Ziemia rzygnie? Tego żaden ksiądz nigdy nie mówił.
 — To przeczytajcie sami list z nieba — rąbnął Mandat.
 — A wy? Wy umiecie czytać? — pytał Cwyłyniuk.
 — Po co ani czytać? Dziadulo Bazio czyta za mnie i za wszystkich.
 Cwyłyniuk skurczył się, zagarnął ręką włosy na łysinę, ustępując powoli, lecz chcąc jeszcze ocalić coś ze swej sławy, wołał drżącym głosem.
 — Zapytajcie którego księdza chcecie, niekoniecznie naszego, że osobno ziemia, a osobno piekło. To coś innego, to tamten świat. Zapytajcie Joseńka. Zapytajcie zaraz Ajzyka, on pismo święte zna.
 Ajzyk spłoszył się, przesiadł się do Mandata, skurczył się i schował, jak taki nieborak, którego z łóżka wyciągają do sądu na świadka bójki. Tymczasem pomoc zbliżała się. Żupanica łyskała oczyma, a placzinty zapachniały. Mandat chwycił pierwszą z brzegu placzintę, po czym łyknął głęboko z garnka i raził twardo, jakby walił doubnią po głowie.
 — Dziadulo Bazio słowo w słowo czytał. List z nieba głosi tak: piekła nie ma, ale łakome zjawić się. Słyszycie? I z tego widać: niech księża wykrzykują co chcą, bo tymczasem im wolno, ale niech strzegą się, bo i dla nich też się zjawi. Ziemia święta otworzy gardło, rzygnie ogniem, jeśli będą sądzić, naruszać, zamiast miłować.
 Giełeta ziewnął.
 — Nasz Petrysko gdzieś po drodze wyświęcił się na popa.
 — U rabina kuckiego — mruknął Jasio Tomaszewski z kąta głębokiej ławy.