Strona:Stanisław Vincenz - Na wysokiej połoninie Pasmo II Księga I.djvu/61

 — To dobrze, synku. — Foka ożywił się: — Czemuż dobrze?
 — Że cię widzę jeszcze zdrowo — odparł Maksym.
 Maksym usiadł, a Foka stał. Milczeli bez przerwy.
 — No, trzeba już iść — orzekł Foka.
 — Czekaj jeszcze, spieszno ci? — pytał Maksym.
 — Macie mi coś powiedzieć? — pytał Foka.
 — Nie, ja tylko tak, siadaj. — Foka czekał, Maksym milczał nadal. I Foka wreszcie wypalił.
 — Butyn chcę urządzić na Riabyńcu, pozwalacie? — Maksym nie ruszał się i nie odpowiadał, a Foka tłumaczył.
 — Pieniędzy nie mam, ale nie zaprzedam się, tylko z gazdami zrobię spółkę. Drzewo sprzedamy, a ziemia nasza po dawnemu. Teraz w świecie potrzebują drzewa, płacą dobrze. Potem już inni zrobią tak jak my.
 Maksym jęknął cicho.
 — Dla pieniędzy las wyniszczać?
 — Las odrośnie — odparł Foka twardo. Znów zamilkli. Foka stał, ucałował ojca w rękę: No to już idę, pozwalacie?
 Maksym mamrotał.
 — Rób jak najlepiej, ale aby prawdy starej nie zaprzepaścić.
 — Jakiej prawdy, strach wam, że łajdakiem się stanę za pieniądze?
 Maksym biedził się.
 — Nie, ale pieniądz — najmici z tego, przebrańcy. Butyn chudobę wypłoszy. Swobodę zatracić nietrudno —
 — Swoboda kosztuje — przybił Foka.
 Maksym wyrwał się pochopnie.
 — A czyż może nie warto?
 — Warto. Ale czym zapłacić?
 Maksym poderwał się na ławie, oczy mu błyszczały, czapa popiołu podniosła się.
 — Sto krów warto dać zaraz, tak jak Wasyluk niegdyś cesarzowi gołąbki diamentowe. Ja zaraz na to.
 Foka przerwał, mówił pewnie.
 — Ależ nie krowami płacić będziemy ani gołąbkami, tylko dziećmi i wnukami. Ich nędzą. — Foka usiadł.
 Oczy Maksyma przygasły, pochylił głowę, jakby przed uderzeniem.
 — Dziećmi płacić, ich nędzą? Komuż?
 — Doli. Popatrzcie co się zbliża, nowe czasy, nowy świat.