Ja hadała, mij myłeńkyj, hasyty, hasyty,
Pysanymi horszieczkami wodyczky nosyty.[1]
Polityka przyczaiła się, po czym wstawała znów z każdej okazji.
W grażdzie zasiedli znów sami doborowi goście. Zanim zaczęto wieczerzać, polityka grała równiej niż za dnia. Jak wody górskie po burzach i szumach, gładząc długo brzegi i dno, w mrukliwym bulgocie przyjaźnią się ze skałami, tak szumne święto wygładziło różnice w przyjaźń trzeźwą lub wytrzeźwioną. Rozmowy bulgotały stłumionym pomrukiem przez grażdę.
Była to okazja dla kanonika Buraczyńskiego. W ciągu dnia wydrzemał się nieźle i pod noc ożywił się, jak niejeden stary człowiek. Z obowiązku, dla usunięcia wątpliwości powetował niedomówienia całego dnia w dłuższym wywodzie o polityce, ni to kazaniu, ni to improwizacji poetyckiej zaczerpniętej z długiej praktyki, a przeznaczonej zarówno dla zapewnienia hucznemu świętu spokojnego finale, jako też dla trwałego zapamiętania. Uśmiechając się figlarnie tak też kończył z zapałem:
— Stara przypowiastka głosi: procesja idzie, trzymajcie byki! A ja powiadam: pętajcie języki! Mówi się to i owo, mówić wolno, a co na sercu — mówić trzeba, ale przed głównym karbem, hou, stójcie wy byki, dębiejcie języki! A któryż to karb? Bóg i człowiek. Cerkiew święta — wrota i serce otwarte dla każdego. I prawo. Każda wiara ma swoje prawo. Szanuj jednako, nie naruszaj chrześcijanina czy Żyda, pana czy Cygana. Turka, Anglika, Niemca choć niemy, Francuza choć bezbożny, lutra choć z pałką, nawet kacapa choć z harapem, nie naruszaj! Nie wolno, to prawo Boże i prawo ludzkie! Czy on biały czy czarny, czerwony czy zielony, biedny czy bogaty, gładki czy srokaty, chudy czy brzuchaty, goły czy kudłaty — to twój brat, twój bliźni, basta, nie naruszaj! A jeśli oni sami siebie naruszają? Ty trzymaj się, zatnij się, pęknij, a nie naruszaj! Bierzcie sobie przykład z tego naszego brata, Maksyma Szumeja! Żaden pies nie zaszczeka nań, żadna żmija nie zasyczy, żadne stworzenie nie poskarży się Bogu, aby kiedy które
- ↑ Od kiedy cię nie widać, moja nocka mała,
Oj, jak ta połonynka ogniem pałała,
Ja myślałam, mój mileńki, żeby gasić, gasić,
Malowanymi garnuszkami wodę nosić.