Strona:Stanisław Vincenz - Na wysokiej połoninie Pasmo II Księga II.djvu/321

to dopiero będzie łajdak najokazalszy. Wówczas wszyscy klienci będą chodzić w butach szmaciastych i papierowych, zamiast ze skóry, tak jak już nam wepchali gazetowy papier, zamiast pergaminu. Walka o byt.
 — I cóż z tego wynika?
 — Wynika najdobitniej, że na żadną doskonałość ani na przemianę nie ma najmniejszych danych. I po co ta cała dziecinada, aby akuratnie łajdaków podjudzać, maskując od razu expedite.
 — A jakież pan ma dane?
 Pan Jakobènc zamyślił się.
 — Dużo by o tym mówić, a powiem dla przykładu, że nowsze wyroby z safianu i wszystkie te pasy, tkaniny, jak u nas słuckie, kuckie i buczackie nie dorównują dawnym, ani na pięć procent. Nawet zachwalane rękawiczki francuskie coraz gorsze, wszystko w ten sam deseń, tandeta górą — przemiana.
 Dziedzic zniecierpliwił się:
 — Gołosłowne twierdzenie.
 — Proszę zapytać Ormian z Valence — odparł spokojnie pan Jakobènc.
 Dziedzic odcinał się jeszcze:
 — A może pociągi i okręty parowe sprzed stu lat także doskonalsze od dzisiejszych?
 Pan Jakobènc zaśmiał się sucho:
 — Ha, jeśli pan dobrodziej chce przetransportować ludzkość maszynami parowymi w krainę doskonałości, to nie przeszkadzam.
 — A przecież — odparł dziedzic — i ten zarzut niefortunny, bo przesiedlanie ludzi może uporać się z zatęchłym zastojem i przynieść zmiany zbawienne. Emigracja, kolonizacja, nowe warunki, proszę spojrzeć na Amerykę.
 — Jeszcze zbawienniej wymiotą ów zatęchły zastój maszyny zniszczenia, należy tylko co prędzej finansować Turków. A zresztą jeśli nawet oni już nie potrafią, znajdą się tacy.
 Dziedzic już nie odpowiadał, zamilkli. Tanasij cały czas słuchał uważnie, a jeszcze uważniej śledził twarze i gesty rozmówców. Odezwał się ostrożnie:
 — Pozwólcie, panowie, widzę, że jeden mówi z serca, a drugi z wątroby, ale o cóż wam chodzi, do czego te małpy?
 Ożywiony znów dziedzic tłumaczył chętnie, dobitnie:
 — Ja mówię, że człowiek staje się coraz lepszy, że zmienia