Strona:Stanisław Witkiewicz-Juliusz Kossak (1906).djvu/017

II.

 Krytyka dąży do wyjaśnienia wszystkich przyczyn, warunkujących powstanie i istnienie talentu. Zagadnienie to, jest niewyczerpanym wątkiem przypuszczeń i rozumowań, prób zajrzenia w duszę artysty, które często prowadzą do marnego i płaskiego plotkarstwa i, pod pozorem wyjaśnienia twórczości przez osobiste stosunki i warunki życia poety, zadawalniają niską ciekawość tłumu, do wdzierania się w tajemnice cudzych czynów, a nadewszystko uczuć… Od czasu zaś postawienia teoryi wpływów otoczenia, jako jedynej siły, urabiającej duszę każdego szczególnego człowieka, piszący o sztuce i literaturze mają szerokie pole do badań nad »środowiskiem« i odnajdywania w niem wszystkich przyczyn, dzięki którym tak dziwne zjawisko jak geniusz, lub talent powstaje i działa.
 Nie ulega wątpliwości, że nikt nie może pozostać całkowicie po za wpływem współczesnych mu stosunków w otaczającym go tłumie ludzkim. Zakres jednak i kierunek tego wpływu jst nadmiernie przeceniony. Przedewszystkiem, człowiek na tym stopniu kultury, na jakim ludy europejskie już się od tysięcy lat znajdują,