Ta strona została skorygowana.
Te słowa Matejki nie wyjaśniają jednak wszystkiego. Wyraz postaci, wyrazistość grupy, mogą być celem malarza i nie psuć jego dzieła. U Matejki, owszem, ważniejszem się stawało to, co te postacie i grupy powiedzą do współczesnych mu ludzi o przeszłości i jaką im dadzą wskazówkę na przyszłość — to psuło jego obrazy. Miłość Ojczyzny nadawała nadzwyczajną wysokość napięcia jego cnocie, a jednocześnie niszczyła jego artyzm.