Strona:Stanisław Witkiewicz-Matejko.djvu/115

Ta strona została skorygowana.
77. »Batory pod Pskowem«. V. Ręce Possevina (Fot. J. Golcz.)

wad, ich wpływów na losy narodu. Jest to zresztą pochyłość, na którą krytyka artystyczna stacza się bezwiednie z nadzwyczajną łatwością.

Krytyka, jak ktoś powiedział, jest pływaniem między nauką i sztuką. Analiza dzieła sztuki musi się odbywać drogą możliwie zbliżoną do metod naukowych poznawania wszelkich zjawisk; objaśnienie, czyli, opowiedzenie procesu powstawania dzieła sztuki, przyczem rozkłada się ono na pierwotne przyczyny i pierwiastki, musi być ścisłe, logiczne i pozbawione subjektywnego zabarwienia, lecz koniecznością krytyki, gdyż koniecznością umysłu, jest syntetyczne odbudowanie tak rozebranego na części dzieła, wywołanie napowrót całkowitego wrażenia, jakie ono w założeniu miało wywoływać. Tu wchodzą w grę inne czynniki psychiczne, subjektywna zdolność odczuwania, pobudliwość wyobraźni, zdolność współczuwania, identyfikowania się z artystą, odgadywania jego myśli i uczuć i przeniesienie ich w duszę czytelnika — widza. Krytyka, która nie miała żadnych narzędzi analitycznych, przędła, jak umiała, syntezę dzieł sztuki,