Strona:Stanisław Witkiewicz-Matejko.djvu/148

Ta strona została przepisana.

jącemi rożnym szczegółom tej postaci, oświetlonym z pewnego punktu, daje złudzenie ludzkiego kształtu trójwymiarowego. I nawet rysując liniami formę przedmiotów, działa się na świadomość widza przez wykreślenie sylwety rozmaitych płaszczyzn, składających się na całość kształtu przedmiotu. Lecz na zachowaniu kształtu rzeczy nie kończy się rola formy w malarstwie, przez wzrok do świadomości dostaje się olbrzymi świat wrażeń, które, po największej części, zależne są od formy widzianego zjawiska. I jak w rzeczywistości nie tylko pojedyncze rzeczy, lecz i ich związki między sobą stanowią składniki wzrokowego wrażenia — tak samo jest w malarstwie. Nie tylko kształt rożnych wiadomych przedmiotów jest zadaniem rysunku, ponad tem jest jeszcze forma obrazu, forma całości zjawiska, która bywa nieraz ważniejszą od tego, czy pewne jego szczegóły są mniej lub bardziej ściśle narysowane.
Formą są ogólne linie obrazu, wynikające z kształtu sylwet przedmiotów i ich wzajemnych stosunków, formą wydobywa się charakter rzeczy i istot żywych, ich ruch i ich bezwład, całość ich życia aż do najsubtelniejszych przejawów uczuć i stanów duszy, które wyrażają się odchyleniami kształtów, nie dającemi się ująć w słowa i wydobywanemi tylko przy pomocy najsubtelniejszej wrażliwości wzroku i najdoskonalszej precyzyi ruchów ręki.