Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 1.djvu/114

Ta strona została przepisana.

i wyciągiem tamtych, przepisów i rozporządzeń jeneralskich, wreszcie poleceń lub rozkazów osobistych przełożonego. To posłuszeństwo dla reguły i przełożonych stanowi siłę jednostki, ale też siłę zakonu całego.


§. 10. Organizacya i rząd zakonu. — Władza jenerała. Kongregacye.

Organizacya jego jest iście przedziwną, rząd monarchiczno-konstytucyjny, bo rządzi nim jeden dożywotni zwierzchnik, ale według konstytucyi przez św. Ignacego nadanej i ustaw na kongregacyach jeneralnych, czyli walnych sejmach zakonu uchwalonych, i on sam podległy zakonowi. Przy tych też kongregacyach jest władza prawodawcza zakonu. Ściśle rzecz biorąc, całą władzę, prawodawczą i wykonawczą dzierży zakon, Societas professa, zebrany na walnym sejmie czyli kongregacyi jeneralnej, i sam się rządzi. Wszelako ponieważ ten sejm walny nie może być nieustający a rząd wielogłowy nie dość jest sprężysty, przeto zakon przelewa swą władzę wykonawczą, czyli administracyjną na jenerała, którego sam sobie obiera, nad którego osobą i rządami sam czuwa i kontroluje go przez t. z. asystentów i admonitora, wybranych przez siebie, którego pociągnąć może do odpowiedzialności za jego sprawy i rządy i w danym razie złożyć z urzędu, a nawet wydalić z zakonu i to w myśl instytutu[1].

Jest więc jenerał tylko wykonawcą instytutu i rządu zakonnego, jest, razem z asystentami, stróżem całości i nietykalności jego. Może wprawdzie wydawać rozkazy, polecenia, przepisy, ale tylko zgodne z duchem i literą instytutu, i odpowiedzialnym jest za nie przed zakonem t. j. przed kongregacyą jeneralną. On reprezentuje zakon na zewnątrz wobec papieża, królów, rządów i wszystkich, on przyjmuje i zatwierdza fundacye kolegiów i domów, zamknąć jednak raz otwartych nie może bez upoważnienia kongregacyi jeneralnej. On

  1. Constit. p. IX. cap. 4. § 1—5. cap. 5. §. 4—6 Congr. XII. decr. 7, 55.