odpustami; jenerała zaś Jezuitów, lub jego zastępcę, upoważnił do erygowania kongregacyi we wszystkich szkołach zakonu i agregowania do rzymskiej. Papieże, Sykst V. brevem Superna dispositione z d. 5. stycznia 1586, Klemens VIII. brevem z 30 sierpnia 1602 r., rozciągnęli przywilej Grzegorza XIII. na wszystkie rezydencye zakonu, oraz pozwolili, aby nietylko studenci, ale „inni także wierni Chrystusowi“ do albumu sodalisów Maryi wpisani być mogli, i aby przy jednem kolegium lub rezydencyi, jeżeli wielka liczba sodalisów tego wymaga, kilka kongregacyi założonych było. Uczynił to samo Grzegorz XV. r. 1621, a wreszcie wielki czciciel Maryi i zakonu protektor „uczony“ Benedykt XIV. dnia 27. września 1748 r. bullą, Gloriosae Dominae, zatwierdził wszystkie nadania i przywileje poprzedników swoich, niektóre nawet rozszerzył, i pozwolił, aby każde święto Matki Boskiej mogło być tytularnem, głównem świętem sodalisów[1].
Istniały więc i w Polsce, jak indziej, najprzód od roku 1574 kongregacye studenckie nobilium et littratorum, od roku 1616. kupieckie marcatonim i mieszczańskie civium et civissarum. Nie były to zwyczajne bractwa kościelne, ale instytucye religijne zarazem i społeczne, uorganizowane mądrze, ze swym statutem, samorządem i jasno określonemi powinnościami. Uczczenie Matki Bożej, „obrona honoru Maryi“, przywileju Niepokalanego jej poczęcia, udoskonalenie moralne własne i rozciągnięcie jego na jak najszersze koła, oto ich cel i zadanie.
W szczególności zaś studencka kongregacya miała być wyborem wzorowych, najpilniejszych uczniów, nagrodą zarazem i zachętą do nauk i cnoty. Na czele jej stał wydział złożony z prefekta, dwóch asystentów, czterech doradców, sekretarza i skarbnika, wybierany większością głosów na walnem zebraniu. Do niego należało przyjmowanie nowych członków, przygotowanie wniosków pod uchwało walnego zebrania i administracya w najszerszym zakresie. Do boku wydziału dodany był, jako mądra rada i opieka, moderator congregatio-
- ↑ Leon XIII. nadał d. 13. czerwca 1885 jenerałowi zakonu władzę zakładania za przyzwoleniem biskupów i agregowania wszelkich kongregacyi maryańskich. (Inst S. J. I. 430).
