ciem oracyi i wierszy hebrajskich i greckich, które na uczczenie jego profesorowie szkół ułożyli i wygłosili. W imieniu szkół dziękował profesor wymowy O. Jan Hajus, rodem Szkot, łacińską oracyą, podnosząc ważność klasycznych nauk.
Zgłosiło się młodzieży nawet z miasta nie wiele, dzięki zawziętej agitacyi Kalwinów i innych błędników. Więc biskup obesłał listami pańskie i szlacheckie domy i bliższe miasta, zawiadamiając o otwarciu szkół 8 maja i zapraszając do wysyłania synów do nich. Rozpoczęto od gramatyki i humaniorów; kurs filozofii i teologii otwarto roku następnego, ale uż r. 1570 miewał wykłady teologiczne raz w tydzień O. Zdelaric, a po jego śmierci O. Haj. Dzień zaś 18 maja 1570 r. jako rocznica ingresu biskupa z łuckiej do wileńskiej katedry, przeznaczony na urocyste otwarcie kolegium. Pierwszym jego rektorem przez lat 10 był O. Stanisław Warszewicki, syn Jana, kasztelana warszawskiego w naukach i językach obcych wyćwiczony za granicą[1]. W Witemberdze słuchając wykładów Melanchtona, przechylał się do luteranizmu, ale wnet się opamiętał. Używany przez króla za sekretarza poselstw do Turcyi i Niemiec, wnet potem na czele kancelaryi koronnej i sekretarstwa koronnego postawiony, kanonią gnieźnieńską i kanclerstwem poznańskiem zaszczycony, ofiarowaną miał już sobie infułę „z dobrym dochodem“, gdy zwiedzając 1566. r. kolegium brunsberskie, przypatrzył się bliżej pracy i życiu Jezuitów, nabrał do nich powołania i następnego już roku, licząc lat 41 wieku, wstąpił do nowicyatu jezuickiego w Rzymie i konnowicyuszem był, acz krótko, św. Stanisława Kostki. W przejeździe bawiąc w Poznaniu, kazaniami i konwersacyą swoją zachęcił Benedykta Herbesta, mistrza niegdyś akademii i szkoły Lublańskiego, kaznodzieję równie wymownego jak żarliwego, autora pierwszego katechizmu w Polsce i kilku dzieł filologicznej i teologiczno-kościelnej treści, potem kanonika poznańskiego, do naśladowania przykładu swego.
- ↑ Rostowski 32, 38—41. Osobiście rządził O. Warszewicki tylko 4 lata 1570—74, w którym z woli papieża wyjechał na misyę do Szwecyi. Zastępowali go w rządach jako pro-rectores: O. Skarga 1574—78. O. Jakób Wujek 1578—1580. (Rostowski 416.)
