Dnia 5. paźdz. legat stanął w obozie polskim pod Pskowem. Zapoznajmy się z tą twierdzą i z tym obozem Plan twierdzy skopiował wiernie Possevino dla kardynała di Como[1].
Psków od IX wieku druga stolica księstwa Nowogrodzkiego, od XII w. hanzeatyckie miasto i stolica rzeczypospolitej pskowskiej, zdobyty został podstępem przez Iwana III, przez niego i następcę jego Wasyla III 1510 r. z swobód i wolności odarty, i przez namiestnika carskiego rządzony. W chwili, o której piszemy, jako miasto nie różnił się Psków w niczem od innych miast carskich, upadł politycznie i handlowo, ale jako twierdza nadgraniczna uważany był za niezdobyty. Położony nad ujściem rzeki Pskowy do Wielkiej (Wełykaja), od zachodu obronny grubem wysokim murem, najeżonym armatami i trzystu basztami; od wschodu nad brzegiem rzeki Wielkiej wspinał się dwupiątrowy zamek, opasany drugim murem z działami i basztami. O kilka wiorst dalej rozlewa się wielkie jeziozo pskowskie, łącząc sie szerokim strumieniem z jeziorem czudzkiem (Pejpus). Całość przedstawiała się tak imponująco, że ksiądz Jan Piotrowski, autor „Dyaryusza oblężenia Pskowa“ ujrzawszy pierwszy raz twitrdzę zawołał: „Na Boga, to straszne, Psków to chyba drugi Paryż“[2].
Broniła twierdzy 20 tysięczna załoga pod wodzą książąt Iwana i Wasyla Szujskich[3]. Oni i ich podkomendni Chorosz-
- ↑ Archiv. Vatic. Polonia, tom XVIII. fol. 302.
- ↑ Samo miasto dzieli się na trzy części, murami jedna od drugiej oddalone. Jedna z nich na zachód nazywa się „spaską“. Między trzecią, a środkową znajduje się zamek, także na trzy części podzielony, krzemnową, dowmuntową i średnią, która raczej do miasta należy. Strona północna (północno zachodnia) miasta najdłuższa bo 8.000 kroków, i murem na całej tej długości umocniona. Za tym murem nowy „okop“, który po wzięciu Połocka i Wielkich Łuk na rozkaz cara usypano. Do koła miasta wznoszą się gęste, kamienne baszty, wzmocnione drewnianemi, mniejszemi i wielkiemi basztami. „Położenie miasta zewsząd rozkoszne: dwie rzeki, otwarte pola, pagórki gdzieniegdzie, pokryte gęstemi krzakami jałowcu“. (Heidenstein II. 64).
- ↑ Jazdy w mieście było do 7000, piechoty zaś, licząc w to milicyą miejską zaciężną, rachowano do 50.000. Ludu miejskiego
