Wnet też przy rezydencyi białogrodzkiej otwarto szkoły z humaniorami, a w Waradynie dom missyjny. Trzy te domy stanowiły wice prowincyą siedmiogrodzką, zależną od polskiej.
Piękne te początki przerwały rewolucye, które wkrótce po śmierci króla Stefana wstrząsnęły na długie lata Siedmiogrodem[1].
Równocześnie urządzał król Stefan Inflanty, a wracający z Moskwy legat Possevino dodawał mu bodźca, służył radą i pośrednictwem u papieża w uporządkowaniu spraw kościelnych, zostających w najopłakańszym stanie. Arcybiskupstwo rygskie sekularyzował Zygmunt August 1566, dwa inne biskupstwa, kurlandzkie i ozelskie, sprzedane 1560 królowi Danii; trzecie dorpackie od 1558 r. osierocone, biskup jego umarł w więzieniu moskiewskiem. Kościoły katedralne zabrali heretycy, dobra biskupie rozdrapano. Na całe Inflanty kilka ubogich kościołów bez duszpasterzy. W jedynym klasztorze PP. Cystersek w Rydze dogorywały cztery staruszki, które od 40 lat kapłana nie widziały. Dla podźwignięcia więc sprawy katolickiej założył król biskupstwo inflanckie w Wenden, a Jezuitom fundował kolegium ze szkołami w Rydze 25 czerwca 1582 i rezydencyą z gramatykalnemi szkołami w Dorpacie 19 marca 1583 r., od-
- ↑ Obszerniej o tem w tomie IV.
Brat Gaspar z Alby.
Razem 3.
Rezydencyą w Białogrodzie 1586/7.
O. Jakób z Wągrowca. Polak, lat wieku 46, był 4 lata rektorem w Koloszwarze, 2 lata vice-prowincyałem, doktor teologii, profes 4 ślubów, superior.
O. Jan Lelesz (Lelesius), Węgier, lat wieku 38, kaznodzieja i nauczyciel księcia Siedmiogrodu przez lat 8.
O. Szczepan Arator. Węgier, lat wieku 47, przez 4 lata kaznodz. w Koloszwarze, 3 lata w Waradynie, teraz kaznodzieja.
O. Stanisław Zabielski, Mazur, lat wieku 36, minister domu.
O. Jakób Korytowski, Polak, lat wieku 25, prof. humaniorów, uczył także księcia Siedmiogrodu.
O. Kurticz, Słowak, lat wieku 28, katecheta po wsiach, kaznodzieja.
Magister Jan z Iłży, Polak, lat wieku 24, uczy gramatyki.
„ Stanisław Radziński, lat wieku 21, uczy infimy.
Braci 4, razem 12. (Archiv. Prov. Pol. Catalogi breves).
