bniejszy, Batory wojną z Moskwą ustalał swe prawa do całych Inflant, a więc i do Estonii. Zgryziony, zgniewany, dal za wygrane, zdjął maskę, wystąpił otwarcie jako sekciarz katolicki przed Possevinem, który już nie był mu potrzebny, więc nie miał powodu oszczędzać go lub łudzić dalej. Sprawa „nawrócenia“ Szwecyi miała się ku tragicznemu końcowi.
W całej Szwecyi, z wyjątkiem Ostrogocyi, srożyło się w 1579 r. powietrze morowe, które w samym Sztokholmie w październiku i listopadzie 12.000 osób zabiło[1]. Wobec tylu śmierci wielu przyzywało pomocy katolickich księży, nawrócenia były liczne Mała kapliczka Ojców nie mogła pomieścić wiernych. Possevino po udzieleniu komunii, kazał podawać w osobnem naczyniu odrobinę wina z wodą, jako preserwatywę przed zarazą. Król uchwycił się tego i żądał, aby to czynił legat i inni księża z kielicha, w którym mszę św. odprawiają. Oparł się temu Possevino. Więc król zawezwał O. Nicolai, domagając się od niego przysięgi, że idąc w myśl króla, mszę św. będzie odprawiał w języku szwedzkim, komunię św. rozdawał pod dwiema postaciami, jedno i drugie pochwalał i polecał z ambony, w nagrodę za to przyrzekł mu wrócić rektorstwo akademii. Na to Nicolai: „Nie lża mi tego bez pozwolenia legata“. Więc przyzwą Possevina, który pozwolenia wręcz.odmówił i skarcił króla, że do tak podstępnych środków i udawań użyć chce katolickich kapłanów. Na to król cierpko: „Widać odrazu, żeście Jezuici, niczego nie można się od was doprosić, ale i wy nic u mnie nie wskóracie“ i kazał zamknąć płaconą wszystkim ryczałtem skromną pensyę.
Teraz zrozumiał legat, że sprawa powrotu Szwecyi do katolicyzmu zachwiana, pragnął więc przynajmniej wytargować tolerancyę religijną dla katolików, przekonany, że skoro ta daną będzie, to setki i tysiące Szwedów, którzy teraz z obawy przed prześladowaniem z uczuciami swemi katolickiemi się kryją, otwarcie do Kościoła św. przystąpią. Z żąda-
- ↑ Dalin. IV, 100.
