z tymże Kościołem, jako członki nasze w Chrystusie“ i zatwierdza wszystkie obrządki i ceremonie Cerkwi ruskiej, „byle się prawdzie i nauce wiary kat. nie sprzeciwiały, a wspólności z Kościołem rzymskim nie wykluczały“[1]. Pamiątkowe złote i srebrne medale noszą napis: Ruthenis receptis.
W marcu 1596 delegaci Rusi już byli z powrotem z Rzymu. Zastali Ruś wzburzoną agitacyami schizmatyckiemi księcia Ostrogskiego i podkomendnych jego: pseudo legata patryarchy carogrodzkiego Nicefora, mistrza akademii ostrogskiej Cyryla Lukarysa, bractw stauropigialnych i cerkiewnych, oraz władyków, Bałabana i Kopestyńskiego, którzy najprzód skrycie, a teraz już jawnie stanęli po stronie księcia. On zaś odgrażał się, że „przeciw duchownym papieżnikom wyprowadzi 20, a pownie 15 tysięcy zbrojnego ludu, a jeśliby na gwałt przyszło, tedyby nie pocztem ludzi, ale tylko kucharkami swemi mogliby przesiać (przewyższyć) nas“[2]; i jakoby udzielna potęga układał się z królem i jego komisarzami.
Na zapowiedziany na 6 paźdz. 1596 synod brzeski, który zawartą 23 grud. r. z. unią wprowadzić miał w życie, utwierdzić i ustalić, zjechał wbrew królewskiemu zakazowi książę Ostrogski z zbrojnym pocztem, zajął największy dom w śródmieściu, „zbór kalwiński“, a stawiając ołtarz przeciw ołtarzowi, odbywał w nim pod prezydencyą zbiega z chocimskiego więzienia pseudo-legata Nicefora, prawosławny soborczyk, a raczej sejmik. Marszałkował mu aryanin Hulewicz, składali go deputaci, 23 z ziem ruskich, przeważnie aryanie, 35 z miast i bractw cerkiewnych, gromada popów i heretyckiej szlachty. W zuchwalstwie swem zawezwał książę na trzy zawody metropolitę i władyków, aby się na ów soborczyk stawili, dopiero zgromiony przez komisarzy królewskich, spotulniał nieco. Ale
- ↑ Theiner. Monum. Reg Pol. III, 238—245. Na liście synodalnym 1595 wręczonym papieżowi położyli swe nazwiska Bałaban i Kopestyński i nie cofnęli ich przed 16 września 1596, dniem wyjazdu delegatów do Rzymu. Więc też i professionem fidei złożyli delegaci papieżowi w imieniu tychże władyków. Formalnie tedy rzecz biorąc unia była zupełna „całej Rusi“, w rzeczy zaś samej niestety tylko połowiczną.
- ↑ Likowski 149.
