Wikiźródła

Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 2.djvu/195

Ta strona została przepisana.

bną ona była dlatego, że tak na sesyach deputacyi 24-ech, jak w kole rokoszowem, książę Jerzy Zbaraski siła rzeczy prawił o Jezuitach i ich instytucie, o ich „zbrodniach, spiskach i intrygach“, za które ich we Francyi i Anglii śmiercią karano i wyganiano, o potworności wewnętrznego ich rządu i trybu życia. To, co mówił w rokoszowem kole, ogłosił drukiem, dowodząc, że „w Polsce nie może być przywrócony, ani ustalony pokój, jak długo Jezuici w niej pozostają“[1]. O. Jerzy Tyszkiewicz, pod nazwiskiem wprawdzie ks. Mikołaja Ziemeckiego, archidyakona z Pczewa, i ks. Kasper Cichocki, kanonik i proboszcz z Sandomierza, wzięli gorąco zakon w obronę i ciętą dali odpowiedź na owe „rady“ księcia Zbaraskiego[2], ale nie była ona ani dosyć prędka, ani wyczerpująca. Taką odpowiedzią była „Próba zakonu“ Skargi. Więc też w późniejszych wydaniach obok „Próby zakonu“ drukowano także: „Kazanie miane w Wiślicy 17 września 1606“, bo jedno dopełnieniem drugiego[3].

  1. ↑ Consilium datum amico de recuperanda et in posterum stabilienda pace Regni Poloniae. Conversum ex polonica in latinum. Anno 1607. — Biblioteka Działyńskich w Kórniku, nr. 7.623.
  2. ↑ Responsio Nicolai Ziemecki ad famosum Anonimi cuiusdam tenebrionis et calumniatoris libellum contra PP. S. I. ad illustres Regni proceres editum, qui inscribitur: Consilium etc. Cracoviae 1610. (Tamże, nr. 3.517).
     Anatomia Consilii de stabilienda pace Regni Poloniae Iesuitis pulsis. Auctore G. Cichocki Craeoviae 1611. (Tamże, nr. 3.518).
  3. ↑ Oto szkic obojga:
     Kazanie wiślickie.
     Tekst: „Błogosławieni jesteście, gdy wam złorzeczyć będą i t. d., gdy was będą nienawidzieć ludzie“ i t. d. (Łuk. VI).
     Wstęp. Artykuł ten „bez pozwu, bez pytania, bez przekonania i dowodów, bez sądu żadnego, na karanie nas złoczyńcom, łotrom i mężobójcom i zbrodniom (zbrodniarzom) własne potępia i sromotnie z królestwa wygania i na śmierć, którą civilem zowią, zdawa“. — Dobra sława kaznodziejom i zakonnym ludziom potrzebna; dobro dusz ludzkich, którym ten artykuł kapłanów i pomoc duchowną odbiera; potrzeba wreszcie odkrycia zdrad heretyckich wszystko to razem domaga się odprawy na ten artykuł.
     Podział. Z słów artykułu tego poznać, „iż nam cztery winy zadają a siedmią nas plag karzą“.
     Część I. Cztery winy: 1) wdawanie się w sprawy świeckie i publiczne na dworze króla JM.; 2) doradzanie w kazaniach abso-
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Stanisław_Załęski_-_Jezuici_w_Polsce_T._1_Cz._2.djvu/195&oldid=3506750”