ciąg lat wybierany; nie ma mieć prawa nominowania prowincyałów, rektorów, superiorów, ale urzędy te będą wybieralne; co lat 6, chce czy nie chce, zwołać musi kongregacyę generalną, przed nią zdać sprawę z swych rządów i od niej zasięgnąć informacyi do rządów dalszych[1]. Hiszpanie poszli w swych zapędach reformatorskich dalej; w porozumieniu z Filipem II domagali się osobnego vice-jenerała dla Hiszpanii i jej kolonij, niezależnego od jenerała zakonu całego, i osobnej kongregacyi hiszpańskiej, niezależnej od jeneralnych kongregacyj; chcieli stanowić zakon w zakonie, państwo w państwie, a tworzyli schizmę i ani domyślali się, że tak oddzielonych od ciała zakonu mniej pobożny król, niż Filip II, łatwo mógłby użyć za narzędzie do osłabienia łączności Kościoła hiszpańskiego z Stolicą św. i zamienienia go w służebnicę państwa.
Przez lat 12 borykał się jenerał Akwawiwa, po św. Ignacym największy bezwątpienia z jenerałów zakonu, z niesforną gromadą, która króla Filipa II i ministrów jego, inkwizycyę hiszpańską, święte officium rzymskie, kilku kardynałów i biskupów potrafiła wciągnąć w swoją kabałę, i stawił jej dzielny opór. Ale gdy na Stolicy św. zasiadł Klemens VIII, kardynał Aldobrandini, któremu on 1588 Possevina jako teologa i sekretarza legacyi do Austryi i Polski użyczyć nie chciał i przez to niechęć jego na siebie ściągnął, dalszy opór stawał się niemożliwym. Reformiści przez O. Franciszka Toleta, kaznodzieję papieskiego, wnet potem kardynałem mianowanego[2], pozyskali dla
- ↑ Chcieli więc, krótko mówiąc, urządzić zakon na modłę innych zakonów.
- ↑ Ur. 1532 w Kordowie w Hiszpanii. Kończył nauki teol. w Salamance pod słynnym profesorem Dominikiem Soto, który go prodigium ingenii, cudo zdolności nazywał. Zostawszy Jezuitą, zasłynął jako profesor filozofii i teologii w kolegium rzymskiem i autor kilku dzieł teologicznych. Papież Paweł V powołał go na kaznodzieję i konsultora św. inkwizycyi. Grzegorz XIII powierzył mu misyę w sprawach kościelnych do Belgii. Niemiec i Polski (1572). Papieże Grzegorz XIV, Innocenty IX i Klemens VIII używali go do wielu spraw ważnych a trudnych. Król Henryk IV jemu głównie zawdzięczał swe pojednanie się z Kościołem i Stolicą św. Wynagradzając tyle zdolności, nauki i zasług, Klemens VIII, pomimo oporu Akwawiwy, zaszczycił Toleta 1593 r. kardynalstwem. Był on pierw-
