Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 2.djvu/302

ze wszystkich nietylko Jezuitów, ale Katolików w Polsce on najwięcej i najdzielniej zwalczał „brzydką“ sektę Aryanów. Świadectwo to daje mu Skarga w „Pierwszem Zawstydzeniu Aryanów“, „iż ani dodać niczego nie można do wielkiego i szczęśliwego zwycięstwa, które on (Śmiglecki) nad tą niewiernością odniósł“. Rozpoczął wojnę dysputami, treść i przebieg jednej z nich ogłosił drukiem: „Opisanie dysputaciej Nowogrodzkiej z Janem Licyuszem, ministrem nowochrzceńskim o przedwiecznem bóstwie Syna Bożego, 24 i 25 Januara w roku 1594“. (Wilno 1594).
 Wiemy, że O. Wujek wydał 1590 niedługą ale ciętą rzecz „O Bóstwie Syna Bożego i Ducha św.“. Jakiś „refutarz“ aryanin, wystąpił przeciw tej książeczce. Śmiglecki przyszedł w sukurs Wujkowi i ogłosił gruntowny traktat „O bóstwie prawdziwem Syna Bożego... na refutacyę od refutarza jakiegoś nowochrzceńca przeciw X. D. Jakubowi Wujkowi wydaną“. (Wilno 1595 w 4-ce, str. 6, 508, 10). Po łacinie pisał nierównie więcej; przeciw Aryanom aż 7 dzieł, zwalczając mianowicie Fausta Socyna, Jana Volkensteina, Moskorzewskiego i Schmelza.
 Nie przepuścił i Kalwinom, z którymi także staczał publiczne dysputy. „O jednej widomej głowie Kościoła Bożego (Wilno 1595). Absurda synodu tureckiego, które mieli Ewangelicy w Toruniu 1595. Dysputacya wileńska, którą miał X. M. Śmiglecki, S. J z ministrem awangelickim (Mik. Danielewskim) 2 Juni o jedynej widomej głowie Kościoła“. Wilno 1599). Drugie i trzecie jej wydanie w tymże roku.
 Po łacinie ogłosił trzy rozprawy, dowodząc Jakubowi Zaborowskiemu i Kalwinom, że ich ministrowie misyi czyli posłannictwa kapłańskiego nie mają, są więc samozwańcami, intruzami; że prawdziwe kapłaństwo znajduje się w Kościele katolickim.
 Z dzieł naukowych Śmigleckiego znamy dwa: jedno wielkiej praktyczności, drugie wielkiej uczoności.
 „O lichwie i trzech przedniejszych kontraktach: wyderkowym, czynszowym i towarzystwa kupieckiego; nauka krótka“. (Wilno 1595 w 4-ce, str. 74). Za życia autora wyszło siedm wydań, po śmierci ośm wydań tego dziełka.
 „Logica sellectis disputationibus illustrata“ (Ingolstadii 1618 w 4-ce, t. I, str. 18, 1890; t. II, 668, 21). Poszukiwane bardzo w swym