czasie dzieło jako podręcznik szkolny, przedrukowane zostało w Anglii, i zjednało autorowi sławę „jednego z najdzielniejszych dyalektyków, który o loice Arystotelesa z jasną przenikliwością sądził, przeniknął go i zrozumiał“. (Rapin, Réflexions sur la logique“).
Z rękopisów pośmiertnych wydano 1631 r.: „Przestrogi do sumienia należące, od jednego miłośnika ojczyzny dla informacyi potrzebnej Panom katolikom na elekcya zgromadzonym“[1].
O. Fryderyk Bartcz (Bartsch, Barcz, Barseius) urodzony 1549 † 1609. Z niemieckiej mieszczańskiej rodziny w Brunsberdze. Nauki gimnazyalne kończył w temże mieście, filozoficzne w Rzymie, jedne i drugie pod Jezuitami. Po skończonym nowicyacie 1572, posłano go na studya teologiczne do Wiednia, i tam czas jakiś nauczał greki. Wezwany do Brunsbergi, profesorem był greki i prefektem nauk. Po kilku latach kazano mu uczyć teologii moralnej w Poznaniu a potem w Brunsberdze, gdzie od 1583—1587 r. kaznodzieją był, vicerektorem i rektorem. Przekonawszy się o jego zdolnościach administracyjnych, powołano go (1587—1593) na rektora akademii wileńskiej i zaszczycono doktoratem św. teologii. Zarządzał także prowincyą polsko-litewską w zastępstwie prowincyała Dandina 1600 r. Po śmierci O. Gołyńskiego, wezwany na spowiednika króla Zygmunta III, pełnił ten ważny obowiązek przez lat 9 z takim taktem i roztropnością, że nawet dysydenckim panom był miły. Towarzyszył królowi pod Smoleńsk i w obozie zarażony tyfusem od żołnierzy niemieckich, których kilkunastu przed sobą do nieba wyprawił, ofiara poświęcenia, życia dokonał 21 listop. 1609. Pański pogrzeb wyprawiła mu królowa Konstancya w Wilnie, 14 grudnia tegoż roku.
Walczył piórem przeciw Wolanowi. Gniewało tego „archiministra“, że pracą Jezuitów tylu Kalwinów do katolicyzmu powraca. Więc do tych świeżych konwertyków wystosował oracyę. namawiając ich do powrotu do herezyi. Bartcz pod
- ↑ Archiv. Prov. Pol Catalogi breves.
Wielewicki III, 240.
Brown 383—385. Backer-Carayon-Somniervogel VIII, 1320 do 1327.
