Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 2.djvu/305

talentem administracyjnym, więc przez lat 15 rektorował we Lwowie i Lublinie, przełożonym był w Toruniu i Krakowie w domu profesów, a przytem był kaznodzieją żarliwym i pisarzem apologetą ciętym. Rzadko jednak pod własnem pisywał nazwiskiem i polemikę sprowadzał chętnie na pole historyi.
 Jako kapłan pobożny, on pierwszy zaprowadził 40 godz. nabożeństwo do Polski, on założył fundusz posagowy, „skrzynkę św. Mikołaja w arcybractwie miłosierdzia 1598“; on nakłonił magistrat i radę miasta Krakowa, iż heretyków wykluczyli z swego grona; on nawrócił wielu znacznych heretyków, jak rajcę krakowskiego Stanisława Szembeka 1599 r. Podczas zarazy, która często nawiedzała nasze miasta ścieśnione murami, bez kanalizacyi i dobrej wody a z cmentarzami w śródmieściu, on przełożonym będąc, innych na „wiatr“ w zdrowe miejsca wyprawiał, sam zaś pozostawał na usłudze zadżumionych, za co i u dysydentów mir znajdował. Dzielny to był czynem, słowem i piórem Jezuita. Umarł w Krakowie w 64 roku życia, a 45 powołania zakonnego, profes 4 ślubów.
 I u niego pisarstwo było bronią przeciw herezyom. Z lubością i naciskiem powtarzali dyssydenci, że ich wiara, to „stara wiara“ Polaków. Więc im Łaski wsadził na nos „Okulary na zwierciadło nabożeństwa chrześcijańskiego u Polaków, począwszy od przystania na wiarę chrześcijańską aż do teraźniejszego roku“. (Wilno 1594, drugie wydanie w Krakowie 1597). Ewanielicy dali odprawę na rozbicie „Okularów“. Łaski ogłosił „Drugie okulary na ciemne i ślepe oczy ministrów, którzy usiłowali zbić pierwsze okulary“.
 Dla łatwiejszego zrozumienia i zbicia błędów ewanielickich co do Najśw. Sakramentu napisał przeciw Andrzejowi Chrząstowskiemu, predykantowi kalwińskiemu rozmowę: „dialektyki z sofistyką“ p. t.: „Wieczerza ewanielicka, przytem odpowiedź na kontradykcye ministrowskie“. (Wilno 1594 i 1597) i osobno: „O kontradykcyach Cbrząstowskiego rozmowa“ 1594.
 Wydał był 1580 kan. krak. Hieronim Powodowski „Wędzidło na sprośne błędy ariańskie“. Odpowiedział mu Czechowicz: „Epistomium, plaster na Wędzidło“. (Raków 1581). Zdaje się, że z okazyi ponownego wydania tego Epistomium, Łaszcz imieniem Feliksa Żebrowskiego napisał „Receptę na plaster Czechowicza, ministra nowochrześcijańskiego“. (Kraków 1597).