Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 2.djvu/319

Ta strona została przepisana.

Panny Maryi, z ksiąg łacińskich na polski język przełożony i rozszerzony“. (Kraków 1597). „Wzór życia chrześcijańskiego, czyli katechizm“[1].

O. Stanisław z Warszewic Warszewicki (Varsevicius), ur. 1529, † 1591. Kasztelanic warszawski, po matce wnuk wojewody mazowieckiego Hieronima Parysa, uczeń gorliwy Melanchtona w Wirtemberdze przez lat trzy, autor sławnego przekładu na łacińskie greckiej „Historyi Etyopskiej Heliodora ksiąg X.“ (Bazylea 1552); sekretarz króla JM. Zygmunta Augusta, niebawem rejent kancelaryi królewskiej, a przytem prałat scholastyk gnieźnieński i kanonik kanclerz poznański. Zygmunt używał go do poselstw do Turcyi i różnych książąt chrześcijańskich, gotował mu infułę chełmską. On zaś czytaniem Ojców Kościoła otrząsł się z naleciałości luterskich, pojechał do Brunsbergi, odprawił tam rekolekcye pod dyrekcyą znanego nam O. Phaë i zdecydował się pójść do Jezuitów. Jakoż poszedł 24 listop. 1567 za zezwoleniem Piusa V. Miesiąc przedtem uczynił to samo inny kasztelanie, Stanisław Kostka, tylko że nie mieszkali dla ciasnoty miejsca w jednym domu, jeno Stanisław u św. Jędrzeja, Warszewicki w domu profesów przy kościele Matki boskiej a Strada (późniejsze al Gesu). Widywali się jednak nierzadko i budowali wzajemnie świętemi rozmowy. Prace jego w zakonie w Szwecyi i Polsce znamy. Umarł, jak na iście apostolskiego męża przystało, na posłudze zadżumionym 3 października 1591 r. w Krakowie.
Zmieniwszy powołanie, zmienił upodobanie swoje: humanizm klasyczny zostawił odłogiem; gniewa się nań o to Ossoliński[2], a zabrał się do przekładu na polskie i ogłosił drukiem: „Przewodnik grzesznych ludzi“ Ludwika z Granady (Kraków 1570), „Zwierciadło człowieka chrześcijańskiego“ (Poznań 1577), dedykowane Katarzynie z Kościelca Opalińskiej; „Nabożeństwo dla ludzi zabawnych“ (Poznań 1593).

Jemu przypisują powszechnie pierwsze „Życie św. Stanisława Kostki“. Wydali je Bolandyści 1895 r. w małej 8-ce

  1. Brown 431. Backer et Sommervogel VIII, 1225.
  2. Wiadomości hist. kryt. I, 222.