Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 2.djvu/67

Ta strona została przepisana.

w zasadach moralności i pobożności, służyli tem samem ogólnej sprawie katolicyzmu w Polsce i nie myśląc może o tem, usuwali różnowierstwu walną podporę.


§. 58. Podkomorzy Andrzej Bobola.

Szczególniejszym przedmiotem nienawiści i wyrzekań partyi anti-regalistów i rokoszan, która przeszła spuścizną do historyków naszej doby, był podkomorzy królewski, Andrzej Bobobola, tak, że Zygmunt III, Jezuici i Bobola, to dla nich trójka nierozdzielna, przyczyna przyczyn wszystkich nieszczęść Polski XVII wieku. Kto on taki?[1].

Szlachcic herbu Leliwa, z rodziny czeskiej czy bawarskiej, ale już w XVII wieku w Polsce na wielkich Piaskach w Sandomierskiem osiadłej. Młodsze swoje lata „polerował“ na dworze hetmana Jana Tarnowskiego, u króla Zygmunta Augusta był od 1569 r. „dla wielkiej biegłości w sprawach dworskich i szlachetności“ ochmistrzem młodzi dworskiej. Chorego Zygmunta Augusta, jadącego „na łóżku wstawionem na wóz“ do Knyszyna, aby tam umrzeć, pielęgnował całą drogę i w Knyszynie do ostatniej chwili od niego nie odstąpił. Pozostał i podczas dwóch bezkrólewiów i za krótkich rządów Henryka Walezego na dworze królewskim. Nie puścił go od siebie król Batory, owszem Bobola, jurgieltnik stipendiarius sacrae regiae Majestatis, towarzyszył mu w wojennych wyprawach pod Gdańsk, Połock, Wielkie Łuki, Psków, za co od króla udarowany został dożywociem na królewszczyznie, zwanej Królówka. Zygmunt III zastał go na Wawelu już jako wytrawnego, wieloletniego królewskiego sługę, i nie miał doprawdy powodów wydalać go ze dworu, gdzie dla statku, prawości i bezinteresowności, powszechnym cieszył się szacunkiem. Więc go zamianował najprzód 1587 r. dworzaninem aulicus s. r. Majestatis. a potem 1595 je-

  1. Głownem źródłem do biografii Boboli jest mowa pogrzebowa O. Mateusza Bembusa: „Wizerunek szlachcica prawdziwego“. Wilno 1629 r.
    Apologię Boboli napisał Ludwik Zarewicz p. t. Andrzej z Piasków Bobola. Lwów 1876 w 8-ce str. 101.