Strona:Stary Kościół Miechowski.djvu/263

Księga III.

Księga trzecia Starego Kościoła Miechowskiego stanowi w układzie całości nietyle epizod, ile „aristeię” jednej z głównych postaci poematu, rektora Pawła Bieńka. Miała być satysfakcją za żartobliwy poemacik z r. 1872 „Pamiętniki Szkolarza Miechowskiego” (przedrukowany w t. II Roczników Przyjaciół Nauk na Śląsku, Katowice 1930, str. 43— 46), ale satysfakcja wypadła nieszczególnie nietylko spowodu przejęcia całego szeregu ustępów z pierwotnego poemaciku, lecz także skutkiem pomnożenia szczegółów, które dokładniej, ale bynajmniej nie dodatniej naświetliły postać Bieńka. Sposób wcielenia ustępów z Pamiętnika w ks. III pozwala stwierdzić rozmiary i zamiary Bonczyka w poprawianiu swego tekstu. Z Pamiętnika Szkolarza przejął autor ww. 59—74, 127—148, 153—160 jako w. 1—16,45—48 i 65 do 72, 185— 192 ks. III. W II wyd. poprawiono niektóre wyrażenia gwarowe na niby literackie ze szkodą dla barwności.

W. 3 Karf i Bobrek cały — dzieci z Bobrku chodziły do szkoły w Miechowicach do r. 1857, z Karwu zaś do r. 1860, poczem obie miejscowości miały własne szkoły.
W. 4 lyski — poprawione w II wyd. na „prątki”, pręty leszczynowe. Od lysek = lesek czyli lasek pochodzi nazwa miejscowości Lyski w pow. rybnickim. W w. III 35 lyskowiec (II wyd.: leskowiec). W. 5 ocel — patrz obj. II 145.
W. 10 gmińskich — gminnych, wyraz użyty już w Pam. Szkolarza 68, a powtórzony III 28 i VII 546. W obu ostatnich wypadkach poprawiono w II wyd. na: gminny. W. 12 świątynie — wyraz wprowadzony w St. Kościele Miech. zamiast: przestrzenie w Pam. Szkolarza Miech, może dla przebłagania Bieńka przez podniosłe nazwanie przybytku wiedzy, może dla spotęgowania ironji, widocznej zwłaszcza po skonfrontowaniu tej nazwy z w. 21—26.