Strona:Stary Kościół Miechowski.djvu/285

Księga V.

W. 10 nie umierać żądaj — przeciwstawienie się Bonczyka powiedzeniu włoskiemu, spopularyzowanemu także w innych krajach: Vedi Napoli e poi mori, którego objaśnienie nie jest pozbawione pewnej trudności. Jedni widzą w niem zachwyt nad pięknem Neapolu i rozumieją jako: „Zobacz Neapol i potem umrzyj”, bo już nic piękniejszego nie zobaczysz i do takiego zrozumienia robi aluzję w tem miejscu Bonczyk. Inni, mniej liczni pojmują to daleko prozaiczniej, jak gdyby słowo mori było pisane dużą literą (Mori), a więc przysłowie radziłoby obejrzeć najpierw Neapol, a potem Mori, miejscowość w obwodzie trydentyńskim.
 Przeciwstawienie Bonczykowe Miechowic Włochom przypomina podobne stanowisko Mickiewicza w Panu Tadeuszu III 535— 653.
W. 13 Cisza cicha, cichuśka, cichuteńka wszędzie — połączenie stopniowania etymologicznego z aliteracją.
W. 14 kur — kogut. Wyraz staropolski używany przez Bonczyka obok narzeczowego: kokot.
W. 15 i 16 Murcek, Stopa — nazwy psów chłopskich polskie w przeciwstawieniu do nazw, nadanych psom przez Proboszcza i Wyplerów. Murcek = murzyn, umurdzany, por. nazwę miejscowości Murcki pod Katowicami.
W. 16 z klocem po smykaniu — Stopa dźwigał i włóczył cały dzień kawał drzewa, który mu przywiązano podobnie jak rozbrykanym krowom na pastwisku, aby się zbyt nieoddalał.
W. 20 Indziej zgiełk Kónowizny — kiedy indziej gwar w obejściu Kóny. Kónowizna utworzona w ten sam sposób jak Krzonowizna (p. III 255, VI 189).
W. 24 sprowadzają — przemycają, p. obj. I 147.