Strona:Stary Kościół Miechowski.djvu/306

nie dawnego zwyczaju, gdyż nietylko go tłumaczy ówczesnemi warunkami życia, jak to uczynił już w I 201—222, lecz także przypisuje mu pewne wartości społeczne w VII 65—75,
W. 75 z tej samej paszy żył — nie różnił się od parafjan sposobem życia, zwłaszcza doborem potraw i napojów.
W. 77 chodnik... najtajniejszy — ścieżka najbardziej nieznaczna.
W. 78 ksiądz Bijak — był najpierw wikarym, a potem administratorem parafji w Miechowicach 1820—1821 r.
W. 79 poślednie śniadanie — niewystawne, skromne śniadanie, p. Góra Chełmska I 206: „mężne wiary rycerstwo, ty w duchu dojrzałe, choć nazewnątrz poślednie”.
W. 80 z nauczycielem Nicią — właściwie Nitschem, p. obj. IV 148.
W. 82 na każde skinienie szefa — ksiądz był do r. 1872 bezpośrednim zwierzchnikiem nauczyciela, p. obj. III 111-12.
W. 83 Na Ronocie — p. obj. I 66.
W. 90 zabawny — zajęty ustawicznie, w tem znaczeniu używany był ten wyraz w dawnej polszczyźnie. Cała charakterystyka ks. Bijaka, złożona z pobłażliwej krytyki i mimowolnej sympatji dla wesołego księdza, oddaje dobrze stosunki, panujące wśród „rządowych” księży w Prusiech tak po r. 1810, jak w czasach późniejszych rozdźwięków między duchowieństwem a rządem pruskim, np. po r. 1872. Na czasy z początków XIX w. rzucają przejaskrawione światło dystychy łacińskie ks. Mateusza Nygi (p. Wincenty Ogrodziński: Związki duchowe Śląska z Krakowem, str. 14 i 20).
W. 95 w tydniu — w tygodniu, p. obj. III 60.
W. 119 z szkolarzami — z dziećmi szkolnemi, p. obj. V 392.
W. 127 potomność miechowska — przyszli mieszkańcy Miechowic.
W. 131 afekt — uczucie; Proboszcz staranniej dobiera wyrazów pod względem znaczenia niż inni Miechowianie np. Koronowic: „z jakim afektem do tych lub owych panów przemawiać wypada” (VI 414-5).
W. 136 zgrzypła furteczka — skrzypnęła furteczka, podobnie VII 366: zgrzypły drzwiczki zagrody, podczas gdy III 207: tu zaskrzypła w zawiasach furteczka. W II wyd. w obu miejscach ks. VII wprowadzono: skrzypła, wzgl. skrzypły. Pozostawiono formy: zgrzypła, zgrzypły ze względu na ich narzeczowe użycie.