Strona:Stefan Żeromski - Uroda życia tom 1.djvu/23

Ta strona została uwierzytelniona.
13

swej małżonki i osadzenia jej w klasztorze, — wydawał ukazy najdziwaczniejsze, jak ów do Synodu z wiosny 1762 roku, wprowadzający za jednym zamachem tolerancyę religijną wszelkich wyznań oraz tolerancyę cudzołóstwa, — kasujący posty i zaliczający chłopów pańszczyźnianych klasztornych na rzecz prywatnej własności monarchy, — uczestniczył w poświęceniu kaplicy luterańskiej w Oranienbaum i rozdawał wszystkim obecnym modlitewniki protestanckie. Pomimo, — ciągnął Rozłucki, — wprowadzenia dwu edyktów, jak zniesienie tajnej kancelaryi i zezwolenie na wyjazdy za granicę dla szlachty, Piotr Trzeci był znienawidzony przez ogół rosyjski.
Następnie skreślił dzieje siedmiu dni od chwili wyjazdu Aleksego Orłowa i Wasyla Bibikowa z Petersburga do Peterhofu, ażeby przywieźć Katarzynę do stolicy i ogłosić cesarzową, — dzieje ucieczki Piotra Trzeciego do Kronsztadu, dzieje jego upadku na duchu, — aż do szóstego lipca, czyli do dnia nagłej śmierci cesarza w zamku Ropszy.
Narrator miał zamiar przytoczyć osnowę listu Aleksego Orłowa do cesarzowej, listu zawiadamiającego o śmierci monarchy. W owej chwili był zupełnie spokojny. Miał w sobie zimną pewność i zwycięską nieustraszoność. Od niechcenia spojrzał na wielkiego księcia i powiódł oczyma po linii generałów. Palce suchych rąk księcia błądziły po papierze, oczy były złowieszczo mgliste. Generałowie, zdawało się, z zimną gotowością oczekiwali na jakiś rozkaz. Rozłucki uczuł w tej minucie roz-