Strona:Stefan Blank-Weissberg - Barcie i kłody w Polsce.djvu/73

Ta strona została uwierzytelniona.

względnie Walentego Kąckiego, na którego się Ostroróg powołuje, używany w nielicznych, lepiej prowadzonych pasiekach XVII wieku[1].

CZĘŚĆ OGÓLNA

Zapoznawszy się w ogólnych zarysach z tym, jakie typy uli kłodowych występują w granicach Rzeczypospolitej, należy rozważyć jeszcze trzy zagadnienia: 1) na jakich terenach występują opisane poprzednio formy, 2) jakie jest ich pochodzenie i od jak dawna są one na ziemiach polskich używane oraz 3) jaki jest stosunek polskich uli kłodowych do innych form uli nierozbieralnych, używanych na graniczących z Polską ziemiach.

Pierwsze z poruszonych tu zagadnień jest do rozwiązania bezwzględnie najłatwiejsze, gdyż do rozstrzygnięcia go wystarczą odpowiednie badania w terenie, względnie chociażby informacje rozrzucone w szeregu artykułów w pismach pszczelarskich, etnograficznych i krajoznawczych. Już na podstawie danych zawartych w literaturze stwierdzić można, że zarówno barcie jak i ule kłodowe dawniej jak i obecnie występują na obszarze całej Rzeczypospolitej z wyjątkiem Wołynia i Małopolski wschodniej, gdzie, mimo że dawniej były znane, obecnie zastępują je dziuplanki i leżaki podolskie. Co się tyczy poszczególnych form, to kłody-stojaki zajmują cały ten obszar, przy czym formy ze śniotami znajdują się tylko na północy i północo-wschodzie, a formy bez śniotów na całym wymienionym obszarze z wyjątkiem Polesia. Kłody-leżaki, znacznie mniej od stojaków liczne, znajdują się w większej ilości na kresach północno wschodnich oraz wyspowo na terenie województw środkowych (np. pow. biłgorajski jest taką wyspą, gdzie kłody-leżaki używane są w znacznie większej liczbie od kłód-stojaków). Terenem stawek, kłód na staniach oraz kłód na sochach jest Polesie w rozumieniu fizjograficznym tj. poza województwem poleskim północna część województwa wołyńskiego oraz południowa część województwa nowogrodzkiego. Spotkać je jednak można tak samo, chociaż w mniejszej stosunkowo ilości, i na obszarach położonych na

  1. W sprawie autorstwa wymienionego ula porównaj Królikowski (1920).