Niegdyś car Iwan IV nakazywał posłom swoim aby europejskich monarchów zmuszali do słuchania jego listów stojąc, z odkrytą głową. A dwom do króla polskiego wyprawionym ambasadorom, członkom Rady Państwa Puszkinowi i Pisseńskiemu dał instrukcję iż od Stefana Batorego powinni znieść wszelkie upokorzenia, wszelkie zniewagi, choćby ich nawet ochłostać kazał.
Niegdyś książe Zbaraski, wyprawiony od Rzeczypospolitej polskiej do Sułtana, mówiąc z nim, czapki uchylić niechciał. Otaczający Wielkiego Padyszacha dostojnicy koniecznie nalegali, aby przez uszanowanie zdjął czapkę. — „Chyba razem z głową“ — odrzekł dumny nasz poseł.
Komuż nieznaną jest zawsze godności pełna postawa Jana Zamojskiego? Ten znakomity a zacny szlachcic, pośród tytułowanych dygnitarzy „his omnibus par”, jest typem nietylko szlachty, nie magnatów tylko, lecz uosobieniem potęgi Polski[1].
- ↑ Z jakąż boleścią przychodzi czytać rozumowania niektórych historyków tak zwanej „dzisiejszej szkoły“! Jeden z nich potępiając największych mężów naszych z czasów Sejmu czteroletniego wynosi rozum polityczny króla Poniatowskiego, tego służebnika carowej i jej ambasadorów. Kiedyś król przyszedłszy do pewnego domu gdzie było liczne zebranie na wieczorze, zastał Stackelberga ambasadora moskiewskiego, grającego w karty. Ambasador nie powstał nawet dla powitania go; tylko ukazał stojące próżne krzesło i rzekł poufale: „Siadaj
się sprawił. „Suworow wziął krwawym szturmem Pragę; dnia 8 listopada wkroczył do Warszawy“. O wyrżnięciu w pień kilkunastu tysięcy bezbronnych mieszkańców, o noszeniu polskich niemowląt na kozackich lancach ani słowa! (Patrz str. 382). To się nazywa „nowa metoda historyczna!“. To się nazywa przedstawiać dzieje „objektywnie!!!“ Jeśli to nie jest fałszowaniem dziejów (chociażby w samem opowiadaniu były niezaprzeczone fakta) to trudno wyrzec jaką dać nazwę podobnym dziełom.
