Strona:Stefan Demby - Album pisarzy polskich.djvu/101

Ta strona została uwierzytelniona.

TADEUSZ CZACKI
(podług portretu malowanego z natury przez Pitschmana).




Urodził się w Porycku, na Wołyniu, roku 1765. Nauki początkowe pobierał w Gdańsku pod okiem stryja, następnie kształcił się w domu. Mając lat 19, otrzymał urząd w sądach zadwornych a w r. 1786 został członkiem Komisyi Skarbu. W tym czasie pracował gorliwie nad sobą, czytał bardzo wiele i odbywał studya w bibliotece Załuskich. W r. 1803 mianowany wizytatorem szkół wołyńskich, podolskich i kijowskich, zażądał odrazu pomnożenia ich, domagając się jednocześnie utworzenia wyższej szkoły. Wkrótce też powstało gimnazyum wołyńskie w Krzemieńcu, któremu równego w kraju nie było. Za zasługi położone na polu oświaty naród uczcił go medalem. Umarł Czacki w Dubnie dnia 8 lutego 1813 r. Znakomity ten krzewiciel oświaty pozostawił dzieła następujące: O litewskich i polskich prawach, o ich duchu, źródłach, związku i o rzeczach zawartych w pierwszym Statucie dla Litwy 1529 roku wydanym; O dziesięcinach; Rozprawa o żydach i wiele innych.