Strona:Stefan Pawlik - Z naukowej wycieczki Dublańczyków do Wielkopolski.pdf/16

II.

 Wycieczkę tegoroczną dublańską, w której wzięli udział profesorowie z uczniami IIgo i IIIgo roku, urządzono celem zwiedzenia wystawy w Poznaniu i naocznego przekonania się o stanie i postępach kultury rolniczej w gospodarstwach polskich W. ks. Poznańskiego.
 W obec przygotowanego z góry planu przez Komitet Obywatelski, który na przyjęcie uczestników wycieczki zawiązał się z ramienia Centralnego Towarzystwa gospodarskiego dla W. ks. Poznańskiego i grona obywateli m. Poznania, zadanie tegorocznej wycieczki w Poznańskie osiągnięte zostało w niepospolitej mierze.
 Uczestnicy tejże mieli sposobność naocznego przekonania się o wynikach umiejętnej pracy obywatelskiej, zmierzającej we wszystkich kierunkach do zapewnienia bytu materyalnego rolników, w poprzednio zarysowanych, nader trudnych warunkach naturalnych, ekonomicznych i politycznych.
 W sobotę 1. czerwca b. r. popołudniu wspaniałymi pojazdami podmiejskich włościan gminy Jerzyce, zawieziono nas do fabryki nawozów sztucznych, będącej obecnie własnością Towarzystwa akcyjnego, dawniej Maurycego Milcha i Spółki. Fabryka ta jest najznaczniejszą w kraju; obejmuje ona obecnie 3 zakłady do wydobywania kwasu siarkowego, z których zbudowany w 1871 roku, zwiększono w r. 1889 trzykrotnie. Za pomocą wydobytego kwasu siarkowego wytwarza się z fosfatów dawniej rosyjskich, obecnie sprowadzonych z Ameryki północnej (z Florydy), superfosfaty.
 Oprócz tego zwiedzono tamże znajdującą się fabrykę kleju, w której wyrabia się z surowych kości, sprowadzanych z Niemiec i z Królestwa Polskiego, klej, żelatyna, proszek klejowy, tłuszcz z kości i mąkę z kości wszelkiego rodzaju. Sześć młynów kulowych przerabia znaczne ilości żużli Thomasa sprowadzanych z hut szląskich.
 Roczna produkcya wszystkich fabrykatów wynosi 1 000 000 centnarów, które rozchodzą się w W. Ks. Poznańskiem, na Szląsk, Pomorze, Brandenburgię, Prusy Zacho-