Strona:System obronny Doliny Dunajca w XIV w.pdf/11

Ta strona została przepisana.

kim prądem przerzyna również przełomem stojący mu na drodze masyw górski, który jakkolwiek fliszowy, zamyka go przecież w bardzo wąskim wąwozie. Poprad, który powyżej Orłowa przepływa po poziomie 600 i 700 m zmuszony jest tutaj zwalczać wysokości 1000 i 1200 m, jeżeli zaś to mu się udaje, trzeba rzeczywiście uwierzyć teorjom antecedentnym. Obie rzeki torując sobie drogi w tak trudnych warunkach, ułatwiają równocześnie przejście od gór spiskich w Karpaty i stanowią od wieków naturalną linję dla komunikacji między państwami Polski i Węgier. Linja Dunajca jakkolwiek stosunkowo wygodniejsza dla handlu średniowiecznego była jednakże nieużyteczna z powodu długości a następnie kierunku, nie nadającego się dla transportów via Sącz, na N. Targ zaś droga rozwinęła się o wiele później. Pełne jej znaczenie przypada dopiero na wiek XVII[1]. Poprowadzona była wówczas wzdłuż doliny Lipnika od Lubowli do Starej Wsi i Czorsztyna. Maywald podaje wiadomość[2] o drodze handlowej, która z Koszyc posiadała następujące kierunki: Preszów — Pławiec stąd przez puste pola do Starej Wsi i zamku Dunajec, gdzie się przeprawiało przez rzekę tej nazwy aby dojść do N. Targu, albo z Koszyc na Lewoczę do Keżmarku stąd do Starej Wsi i do N. Targu. Droga ta w XVII w. wyłącznie używana dla handlu dowozowego i przewozowego z Niemiec i ze Śląska w średniowieczu, jakkolwiek od XIII w. już znana[3] była jednak prawie nieużyteczna. Natomiast pełnem powodzeniem cieszyła się droga nad Popradem. Wprawdzie przeprawa tędy nigdy nie należała do łatwych a nawet była wręcz przykra i ciężka, posiadała jednak wielką zaletę w tem, że do N. Sącza prowadziła linją najkrótszą. Gościniec nie biegł wówczas jednym ciągiem wzdłuż Popradu, którego liczne skręty od Orłowa do Piwnicznej zwyciężyła technika dopiero nowszych czasów, ale zostawiając całą tę połać niedostępną, przeprawiał się górami od Lubowli przez przełęcz Vabec[4] na wysokości 750 m położoną, na którą wił się serpentyną, dalej potokiem Granasto, »pustaciami pilchowskiemi« koło

  1. Fr. Maywald: Die Pässe des Westkarpathen str. 54.
  2. Fr. Maywald l. c. str. 54 za Haugwitz-Procopsche Bericht (źródło dla XVII w.).
  3. Wł. Semkowicz: Geograficzne podstawy Polski Chrobrego, str. 33.
  4. Fr. Maywald o. c. str. 44.