Strona:System obronny Doliny Dunajca w XIV w.pdf/17

Ta strona została przepisana.

rokiem 1315 a 1320-tem proces kolonizacyjny był już skończony[1]. W tym czasie przeszły w ręce węgierskie ostatecznie polskie zamki Podoliniec, Gniazdo i Lubowla a Karol węgierski zatwierdzał dalsze nadania dla biskupstwa spiskiego sięgając aż po Mniszek[2]. Dzięki jedynie mądrej polityce Kazimierza Wielkiego zatrzymały się wreszcie postępy niezwykle energicznie prowadzonej kolonizacji Węgier na tej miejscowości. Po akcie Karola węgierskiego z r. 1323 Kazimierz Wielki w 1348 r. rozpoczął karczować lasy pod Piwniczną[3] a w 1356 r. lokował Muszynę[4]. W ten sposób zakreślił granice państwa nad Popradem, poza który nie sięgały już odtąd węgierskie uroszczenia. Zamek muszyński, który w r. 1288 określają dokumenty jako »Mussina que iacet sub Ungaria«[5] od tego czasu posiadł pełne znaczenie placówki pogranicznej. Pod jego strażą znajdował się gościniec o kierunku Lipiany — Muszyna przez Powroznik do N. Sącza[6] i linja stróży granicznych, do dzisiaj zachowana w nazwach szczytów górskich Słupny i potoku Słupny, na przestrzeni od Muszyny do Tylicza. Nad Dunajcem powstał zaraz z początkiem XIV w. węgierski zameczek Dunajec — Niedzica, wystawiony naprzeciw polskiego Czorsztyna, wzrastały miejscowości nad Białką i Kacwińską rzeką jak Fridman, Kacwin, Frankowa i Lechnica w 1319 r. zakładane ręką przedsiębiorczego i ruchliwego Kokosza[7]. Pewnem było, że poza Dunajec osadnictwo węgierskie się nie posunie; ponad wszelkie sztuczne zapory stawał tu na drodze nieprzystępny przełom pieniński. Od strony polskiej Węgrzy ubezpieczyli się, zaludniając okolicę i strzegąc ją dwoma zamkami granicznemi, Niedzicą i Starą Wsią, która istniała podobno już od XII w.[8]. W XIV w. już była mniejwięcej dokładnie wykreślona granica między Polską a Węgrami a w związku z tem wystąpiła również troska o jej bezpieczeństwo. Było potrzeba wojskowej organizacji pogranicza.

  1. St. Zachorowski: o. c. 272.
  2. S. a. S. II. 43.
  3. Ak. gr. i z. III. nr. 3.
  4. S. a. S. II 79.
  5. Kd. K. K. I. 89.
  6. Kd. K. K. I. 236.
  7. St. Zachorowski: o. c. str. 276.
  8. St. Zachorowski o. c. str. 276.