Wikiźródła

Strona:System obronny Doliny Dunajca w XIV w.pdf/18

Ta strona została przepisana.

 Obowiązek obrony granic spadał przedewszystkiem na te rody lub instytucje, do których ziemia graniczna należała. Dlatego panujący starał się przedewszystkiem o zasiedlenie pograniczy oddanem sobie rycerstwem. Nad Skawą i Skawinką, np. wokół Trzebola rozsiedlone było w średnich wiekach rycerstwo z rodu Radwanitów, które celowo znalazło się w tem miejscu już prawdopodobnie około 1200[1] roku dla strzeżenia granicy śląskiej. W r. 1278 Bolesław Wstydliwy odstępując księciu oświęcimskiemu pas ziemi nad Skawą wyłączył z nadania posiadłości Radwanitów, których według dokumentu z r. 1268 za wierną służbę pozostawił przy ziemi krakowskiej[2], w istocie zaś chodziło o zabezpieczenie granicy. Halecki wykazuje[3] że również w okolicy dolnej Raby siedziała gałąź Radwanitów (Czcikowice), a na północ od Wisły na drodze z Bytomia do Krakowa ciż sami Radwanici okrążali posiadłości Starzów, biorących udział w buntach za Bolesława Wstydliwego. Przeciwnie w Leńczach i wsiach śląskich siedziało rycerstwo należące prawdopodobnie do Ławszowitów i Strzemieńczyków, które przez książąt śląskich było analogicznie jak Radwanici osiedlone. Po walkach z Prusakami w r. 1223 rycerstwo małopolskie poszło nad granicę mazowiecko-pruską, gdzie wyposażono je ziemią, aby pełniło stróżę przeciw Prusakom[4]. W ten sam sposób zasłonił się również Henryk Brodaty przed Konradem Mazowieckim osadzając na granicy ziemi krakowskiej i sandomierskiej — oddane sobie rody śląskie Pilawitów i Kołomaszów[5]. Widzimy więc, że na pograniczu ziemi będącej przedmiotem walk pełniło stróżę rycerstwo pochodzące nieraz z obcych stron, a otrzymujące nadania w ziemi, której broniło. Wedle badań Wład. Semkowicza[6] nad rozmieszczeniem drobnych rodów rycerskich na granicy ziemi krakowskiej i sandomierskiej, nad Dunajcem koło Wojnicza siedziało mazowieckie rycerstwo z rodu Pierzchałów i śląskich Gie-

  1. ↑ Halecki O.: Powołanie ks. Władysława opolskiego na tron krak. r. 1273. Kwart, hist. 1913. str. 313.
  2. ↑ Halecki o. c. str. 284. Kd. Pol. III. 55.
  3. ↑ Halecki o. c. str. 311 i nast. Radwanowice, Żary, Żbik, Niegoszowice L. B. II. 60.
  4. ↑ St. Zakrzewski: Nadania na rzecz Chrystjana. R. A. U. t. 42. str. 324.
  5. ↑ R. Grodecki — St. Zachorowski. Dzieje Polski średn. str. 249.
  6. ↑ Wład. Semkowicz: Włodycy polscy. Kwart. hist. 1908. str. 606.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:System_obronny_Doliny_Dunajca_w_XIV_w.pdf/18&oldid=3565504”