Strona:System obronny Doliny Dunajca w XIV w.pdf/19

Ta strona została przepisana.

rałtów oraz Ławszowitów (Bieśnik[1], Wróblowice, Lusławice, Słona, Olszowa, Faściszowa) a wyżej pod Czchowem rozłożył się ród śląski Czarnych Jeleni zawołania Opole, Lubowlitów i Turzynitów, (Wojakowa, Druszków, Połom, Dobrociesz, Łąki, Porąbka z Proszówką, Kąty i Chronów). Rycerstwo to wśród którego nie brakło w XV wieku włodyków i zagrodowej szlachty, rozłożyło swe siedziby wzdłuż granic ziem krakowskiej i sandomierskiej aż do podnóża Karpat. Nad Dunajcem, o ile chodzi o akcję obronną od strony granicy węgierskiej, większa grupa ich posiadłości zaznacza się tylko w okolicy Czchowa[2]. Po stronie węgierskiej natomiast, jak stwierdził Zachorowski[3], Spisz, który od strony Polski był dla Węgier pograniczem, znalazł się w rękach kościoła oraz rodów rycerskich zwłaszcza Görgeiów i Berzewiczych. W intencji królów węgierskich leżało również przez zagospodarowanie tych pustych przestrzeni rozszerzyć własne granice i dać im pewnych obrońców. To też gdy z winy zaniedbania akcji kolonizacyjnej przez krótkotrwałe biskupstwo spiskie, osadnictwo nie dawało odpowiednich wyników, król oddał terytorjum w inne ręce[4]. Spisz już z początkiem XIV w. cały był skolonizowany i złączony z Węgrami stanowiąc pas ochronny od strony Polski. Równocześnie ta sama zasada przyjęta przez panujących polskich nie wydala jednak takich rezultatów. Bolesław Wstydliwy wydzielając Sądeczyznę z terytorjów państwowych[5], składał losy pogranicza polskiego w ręce swej małżonki; po jego śmierci dbać o nie udał klasztor sądecki. Przewidywać można było, że znana energja gospodarcza zakonów, zamieni wkrótce tę krainę dotychczas bezludną i bezpłodną w szereg dobrze zagospodarowanych folwarków które wzmogą jej zdolność obronną. Nadzieje te jednak zawiodły. Klaryski nie widząc własnych korzyści na południu, kolonizowały raczej obszary na zachodzie położone, ciężkie zaś lata rozbicia dzielnicowego, nie pozwoliły na rozwinięcie zdrowej myśli państwowej, któraby za-

  1. Bieśnik L. B. I. str. 178. Wróblewice L. B. I. 177. Luslawice L. B. II. 273. Słona L. B, I. 177. Olszowa Ulanowski, Inscrip. nr. 283. Faściszowa Helcel II. nr. 2473.
  2. Wł. Semkowicz: o. c. str. 606.
  3. St. Zachorowski: o. c. str. 201 i n.
  4. St. Zachorowski o. c. str. 207.
  5. Kd. Młp. II. 452.