Wikiźródła

Strona:System obronny Doliny Dunajca w XIV w.pdf/22

Ta strona została przepisana.

deckiego, zmierzający raczej na zachód lub pld-zachód od St. Sącza, wnioskujemy, że świeżo zakładana wieś miała swoje uposażenie prawdopodobnie między doliną Popradu i Dunajca. Wskutek zmienionych jednak dzisiaj nazw, umiejscowienie tej wsi jest w tej chwili niemożliwe. Jedyną dla nas korzyścią ze wzmianki o niej jest głównie wiadomość, że tutaj znajdowała się również brona. Na podstawie dokumentu Wacława z 1292 roku a znając równocześnie dokument tyniecki wydany około r. 1253[1] dotyczący brony myślenickiej, która była założona »in silva magna... quae... finit in metis Hungarorum«, stwierdzamy, że wyrażenie w dokumencie Wacława »versus Ungariam«, odnosi się również do terytorjum sięgającego aż do granic Węgier, że zatem, obie brony, o których dokument mówi, strzegły pogranicza w stronie Sącza, w dwóch jednak różnych punktach: »per utramque wartham.... ad nullum etiam theloneum teneantur«. Ponieważ bliższych informacji nie posiadamy, możemy oznaczyć ich położenie tylko na podstawie pośrednich wiadomości i tego także, co można wyczytać wprost z mapy. Przywilej mieszczan nowosądeckich odnosił się w tym wypadku do cła, od którego mieli być uwolnieni na obszarach obu bron, czyli, że umiejscowienie stacji celnych jest pierwszą wskazówką o położeniu bron. Ze Sącza prowadziły na Węgry dwie główne drogi handlowe; przez dolinę Popradu i na Grybów. Dla pierwszej komora celna była umieszczona pod Rytrem[2], dla drugiej znajdowała się w samym Grybowie[3] czyli, że dwie brony sądeckie obejmowały terytorja w okolicy tych dwóch miejscowości. Co do pierwszej widać na mapie zupełnie dokładnie, gdzie się znajdowała: na płn. od ruin zameczka nad wielką Roztoką nazywa się szeroki pas ziemi Zabroniem. Rytro więc było wysunięte już poza bronę, która musiala być umieszczona nad rzeką Roztoką, stanowiącą jej naturalne ubezpieczenie, oparcie i granicę od południa[4]. Na północy stanowiła jej granicę pewnie rzeka Przysietnica i miejscowość tej samej nazwy, co ma także etymo-

  1. ↑ Kd. Tyniec. 19.
  2. ↑ Kd. Młp. II. 557.
  3. ↑ Arch. Kom. hist. IX. nr. 15 str. 421 i Handel Krakowa Kutrzeba St. R. A. U. 44. gdzie do Grybowa odniesiono dok. Kd. m. Kr. I. 7.
  4. ↑ Nazwa »Zabronie« stwierdza dzisiaj tylko to, że rzeczywiście w tem przejściu brona była założona. Rytro znajdowało się już poza broną, ze względu na korzystne dla wybudowania grodu warunki geograficzne.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:System_obronny_Doliny_Dunajca_w_XIV_w.pdf/22&oldid=3565767”